Báo cáo kiểm toán và những vấn đề trọng yếu
Báo cáo tài chính kiểm toán 2023 của Công ty CP Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam (UPCoM: TNA) không nhận được ý kiến chấp nhận toàn phần từ đơn vị kiểm toán, do tồn tại các vấn đề trọng yếu liên quan đến hàng tồn kho và công nợ phải thu.
Theo báo cáo tài chính đã kiểm toán, tại thời điểm 31/12/2023, Thiên Nam ghi nhận giá trị hàng tồn kho hơn 1.037 tỷ đồng, chủ yếu là hàng hóa gửi tại kho của Công ty CP Tập đoàn Thép Nguyễn Minh và Công ty CP Sản xuất – Thương mại Thép Nguyễn Minh. Doanh nghiệp cho biết việc ghi nhận giá trị hàng tồn kho được căn cứ trên biên bản xác nhận hàng giữ hộ của hai đơn vị này, đồng thời cho rằng mọi rủi ro thất thoát hàng hóa (nếu có) thuộc trách nhiệm của bên nhận giữ hàng.
Tuy nhiên, phía kiểm toán cho biết không thể tham gia chứng kiến kiểm kê hàng tồn kho tại ngày kết thúc niên độ 31/12/2023. Bằng các thủ tục kiểm toán thay thế, đơn vị kiểm toán đã tham gia chứng kiến cuộc kiểm kê do doanh nghiệp tổ chức sau thời điểm này nhằm xác định giá trị hàng tồn kho. Dù vậy, kết quả kiểm kê vẫn không cung cấp đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để xác định một cách đáng tin cậy giá trị khoản mục hàng tồn kho nói trên. Đây là một trong những nguyên nhân khiến kiểm toán không thể đưa ra ý kiến đối với báo cáo tài chính riêng và hợp nhất năm 2023 của Thiên Nam.
Bên cạnh vấn đề hàng tồn kho, kiểm toán cũng lưu ý khoản công nợ phải thu quá hạn với tổng giá trị hơn 184 tỷ đồng, đã kéo dài trên ba năm nhưng chưa được trích lập dự phòng. Theo giải trình của doanh nghiệp, các khoản phải thu này được bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất và nhà ở của bên thứ ba tại quận Bình Thạnh, TP.HCM. Tuy nhiên, kiểm toán cho biết không thể xác định được giá trị thực tế cũng như các yếu tố pháp lý liên quan đến các tài sản bảo đảm này, do đó không đủ cơ sở để đánh giá khả năng thu hồi nợ.
Theo quy định kế toán hiện hành, các khoản phải thu quá hạn trên ba năm thông thường phải trích lập dự phòng ở mức 100%. Trường hợp thực hiện đầy đủ việc trích lập dự phòng, lợi nhuận của Thiên Nam sẽ bị điều chỉnh giảm tương ứng, kéo theo sự thay đổi của các chỉ tiêu tài chính có liên quan.
Sau kiểm toán, báo cáo tài chính năm 2023 của doanh nghiệp ghi nhận lỗ sau thuế hơn 19 tỷ đồng, trái ngược với mức lãi hơn 3 tỷ đồng thể hiện trong báo cáo trước kiểm toán. Trong văn bản giải trình gửi cơ quan quản lý, ban lãnh đạo Thiên Nam cho biết sự chênh lệch chủ yếu xuất phát từ việc chi phí khác tăng mạnh, bao gồm tiền phạt vi phạm hành chính và tiền chậm nộp thuế theo kết luận thanh tra của cơ quan thuế, cùng với việc điều chỉnh chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan đến các năm trước. Quyết định thanh tra thuế được ban hành đầu năm 2025, trong khi báo cáo kiểm toán phát hành sau đó, dẫn tới việc số liệu năm 2023 phải điều chỉnh theo kết luận thanh tra.
Vi phạm công bố thông tin và tình hình kinh doanh hiện tại
Ngoài các vấn đề kiểm toán, Thiên Nam cũng bị cơ quan quản lý nhắc nhở liên quan đến nghĩa vụ công bố thông tin. Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, doanh nghiệp đã chậm công bố văn bản giải trình khi lợi nhuận sau thuế biến động trên 10% so với cùng kỳ và chuyển từ trạng thái có lãi sang thua lỗ, chưa tuân thủ đầy đủ quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.
Trước đó, việc chậm trễ trong công bố thông tin là một trong những nguyên nhân khiến cổ phiếu TNA bị hủy niêm yết bắt buộc trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM vào cuối năm 2024. Hiện cổ phiếu này đang giao dịch trên UPCoM.
Về tình hình kinh doanh, trong 9 tháng đầu năm 2025, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại thép này tiếp tục ghi nhận kết quả kém khả quan với mức lỗ ròng gần 44 tỷ đồng, trong khi doanh thu chỉ đạt 295 tỷ đồng. Tính đến ngày 30/9/2025, khoản lỗ lũy kế của Thiên Nam đã lên gần 57 tỷ đồng.
Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam được thành lập từ năm 2000, là doanh nghiệp cổ phần hoạt động trong lĩnh vực thương mại – dịch vụ, đồng thời tham gia một số mảng sản xuất công nghiệp. Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trải rộng trên nhiều lĩnh vực, trong đó đáng chú ý là thương mại thép và các sản phẩm kim loại, bao gồm mua bán thép, kim loại phế liệu, vật tư công nghiệp, vật liệu xây dựng và dịch vụ liên quan; bên cạnh đó là hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, kinh doanh lương thực – thực phẩm, nông sản, thủy hải sản, kim khí điện máy, phương tiện vận tải, cùng các dịch vụ giao nhận, khai thuê hải quan và kinh doanh bất động sản.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất, Thiên Nam đóng vai trò công ty mẹ trong một tập đoàn gồm ba công ty con, trong đó có các đơn vị hoạt động trực tiếp trong sản xuất và kinh doanh vật liệu hàn, sản phẩm phục vụ ngành thép, cũng như phân phối hàng hóa công nghiệp và tiêu dùng. Ngoài ra, doanh nghiệp còn có các khoản đầu tư vào công ty liên kết, được hạch toán theo phương pháp vốn chủ sở hữu theo quy định kế toán hiện hành. Chu kỳ sản xuất – kinh doanh thông thường của Thiên Nam không quá 12 tháng.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/mot-doanh-nghiep-thep-chuyen-lo-sau-kiem-toan-hang-nghin-ty-dong-ton-kho-chua-the-xac-minh-1419223.html
