Một tập đoàn trăm năm tuổi vừa chi 220 triệu USD mua 25% cổ phần Nhiệt điện Vân Phong, đánh dấu khoản đầu tư lớn đầu tiên tại Việt Nam

Theo tin từ Philippine News Agency, Aboitiz Power Corp. (AboitizPower) vừa công bố mua lại 25% cổ phần tại Công ty TNHH Vân Phong Power (VPCL) từ tập đoàn Sumitomo. Theo truyền thông địa phương, giá trị thương vụ này vào khoảng 220 triệu USD. Đây được xem là khoản đầu tư lớn đầu tiên của tập đoàn năng lượng trăm tuổi Philippines tại thị trường Việt Nam.

AboitizPower là công ty con chủ lực trong mảng năng lượng của Aboitiz Equity Ventures (AEV). AEV là một trong những tập đoàn gia tộc lâu đời và lớn nhất Philippines, khởi nguồn từ cuối những năm 1800 và chính thức thành lập năm 1920.

Từ một doanh nghiệp vận tải biển và buôn bán cây gai dầu, AEV đã phát triển thành một tập đoàn đa ngành, hoạt động chính trong các lĩnh vực năng lượng, ngân hàng (UnionBank), cơ sở hạ tầng, sản xuất thực phẩm và công nghệ. Tính đến hết ngày 31/12/2024, tổng tài sản hợp nhất của AEV đạt 893,0 tỷ peso (khoảng 15,4 tỷ USD).

VPCL là đơn vị vận hành nhà máy nhiệt điện than Vân Phong 1, công suất 1.320 MW tại Khu kinh tế Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa. Nhà máy này sử dụng công nghệ lò hơi siêu tới hạn (USC), đã vận hành thương mại từ năm 2024 và hiện cung cấp khoảng 4% tổng sản lượng điện hàng năm của Việt Nam.

Yếu tố then chốt của tài sản là hợp đồng mua bán điện (PPA) có thời hạn 25 năm với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đảm bảo nguồn doanh thu ổn định và dài hạn.

Thương vụ này là một bước đi quan trọng trong chiến lược “Đại chuyển đổi” (Great Transformation) của tập đoàn mẹ Aboitiz Equity Ventures (AEV). AEV, một tập đoàn gia tộc hơn 100 năm tuổi, đang đa dạng hóa mạnh mẽ để giảm phụ thuộc vào mảng năng lượng cốt lõi, vốn từng chiếm gần 60% lợi nhuận. Trong khi AEV mở rộng sang ngân hàng và tiêu dùng, công ty con AboitizPower thực hiện chiến lược đa dạng hóa về mặt địa lý với thị trường đầu tiên là Việt Nam.

Động thái đầu tư vào nhiệt điện than có vẻ mâu thuẫn với cam kết của về chuyển đổi xanh. AboitizPower đã tuyên bố ngừng theo đuổi các dự án nhiệt điện than mới và cam kết đầu tư 3,35 tỷ USD vào năng lượng tái tạo, với mục tiêu đạt 50% tổng công suất từ các nguồn năng lượng sạch vào năm 2030.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định việc mua lại một tài sản đã vận hành thay vì xây mới phù hợp với chiến lược “chuyển đổi năng lượng cân bằng”. Động thái này giúp AboitizPower sở hữu ngay một tài sản tạo ra dòng tiền ổn định (nhờ PPA 25 năm) để tài trợ cho các khoản đầu tư vốn lớn vào các dự án năng lượng sạch của tập đoàn.

Về phía Sumitomo, việc thoái một phần vốn tại Vân Phong 1 là một động thái cơ cấu lại danh mục đầu tư của tập đoàn Nhật Bản. Thương vụ này đánh dấu sự thay đổi trong cơ cấu sở hữu tại một trong những dự án năng lượng có vốn FDI lớn tại Việt Nam. Giao dịch dự kiến sẽ hoàn tất trong năm tài chính 2026 sau khi nhận được các phê duyệt pháp lý cần thiết.