Làn sóng nhập cuộc của các nhà phát triển bất động sản
Thời gian gần đây, thị trường dưỡng lão bắt đầu thu hút sự quan tâm của nhiều tập đoàn lớn. Tập đoàn Vingroup (VIC) vừa qua đã công bố thành lập Vin New Horizon, đây là chuỗi dịch vụ và đô thị hưu trí theo tiêu chuẩn quốc tế, dự kiến triển khai tại các khu đô thị quy mô 20–50 ha ở Khu đô thị lấn biển Cần Giờ. Trước đó, doanh nghiệp đã hợp tác với một tập đoàn y tế Nhật Bản để đưa mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe cao cấp vào thử nghiệm tại một khu đô thị ở Hưng Yên.
Sun Group cũng lựa chọn hướng đi tương tự khi tích hợp mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vào đại dự án hơn 400 ha tại Hà Nam. Một số tập đoàn khác, như Tập đoàn Novaland hay một doanh nghiệp bất động sản tại Long An cũng từng triển khai hoặc công bố kế hoạch phát triển khu dân cư – dưỡng lão trong những năm gần đây. Các dự án này cho thấy nhu cầu mở rộng danh mục sản phẩm của doanh nghiệp đang song hành với sự hình thành của một loại hình dịch vụ còn khá mới tại Việt Nam.
Tuy nhiên, theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), phần lớn các mô hình hiện hữu mới chỉ phục vụ một bộ phận nhỏ người cao tuổi ở các đô thị lớn. Việc mở rộng ra quy mô toàn thị trường vẫn cần thêm nhiều yếu tố hỗ trợ.
Dân số già nhanh nhưng hạ tầng dịch vụ còn hạn chế
Dữ liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy Việt Nam sẽ chính thức bước vào giai đoạn dân số già vào năm 2038, khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên đạt 20,1%. Dự báo của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) cũng chỉ ra đến năm 2050, hơn một phần sáu dân số sẽ trên 65 tuổi. Sự chuyển dịch nhanh về cấu trúc dân số đang tạo ra nhu cầu lớn đối với dịch vụ chăm sóc dài hạn.
Trong khi đó, hệ thống dịch vụ hiện nay còn nhiều hạn chế. UNFPA ghi nhận 80% người cao tuổi mong muốn được chăm sóc tại nhà, nhưng chưa đến 30% xã, phường có câu lạc bộ hoặc nhóm hỗ trợ. Toàn quốc hiện có dưới 100 trung tâm chăm sóc chuyên biệt, và nghề chăm sóc người già vẫn chưa được công nhận chính thức trong hệ thống nghề nghiệp. Các lựa chọn về nhà ở, khu nghỉ dưỡng hay mô hình tích hợp chăm sóc y tế dành cho người cao tuổi vẫn khá ít so với nhu cầu thực tế.
Savills Việt Nam đánh giá quy mô thị trường chăm sóc người cao tuổi còn nhỏ nhưng đang mở rộng nhanh. Nghiên cứu sơ bộ cho thấy giá trị thị trường có thể tăng từ 2,3 tỷ USD năm 2024 lên 3,6 tỷ USD vào năm 2032, tương đương mức tăng trưởng kép hằng năm gần 6%. Trong đó, các mô hình nhà ở tích hợp chăm sóc sức khỏe và khu nghỉ dưỡng gắn với dịch vụ y tế dự kiến sẽ được quan tâm nhiều hơn khi người Việt ưu tiên sức khỏe tinh thần và lối sống bền vững.
Tìm mô hình phù hợp và yêu cầu hoàn thiện chính sách
Các chuyên gia của Savills nhận định, Việt Nam có thể cân nhắc nhiều mô hình đã phát triển mạnh tại các thị trường trong khu vực. Một số quốc gia như Australia thành công với mô hình “lifestyle”, đây là các cộng đồng dân cư dành cho người cao tuổi ngay trong nội đô. Nhật Bản xây dựng hệ thống chăm sóc đặc biệt (care) với dịch vụ hỗ trợ toàn diện. Singapore lại áp dụng mô hình “vertical village”, tích hợp nhà ở người cao tuổi vào các dự án đa chức năng để tối ưu quỹ đất và kết nối cộng đồng.
Tuy vậy, việc áp dụng cần tính tới yếu tố văn hóa, năng lực vận hành và điều kiện địa lý của từng địa phương. Các mô hình quốc tế chỉ thực sự hiệu quả khi có chiến lược phù hợp với bối cảnh Việt Nam.
Nhiều ý kiến cho rằng khung chính sách đóng vai trò then chốt đối với sự phát triển của lĩnh vực dưỡng lão. Các dự án viện dưỡng lão công cộng cần quy hoạch rõ ràng, trong khi mô hình chăm sóc đặc biệt đòi hỏi cơ chế thanh toán bền vững qua hệ thống bảo hiểm công hoặc tư nhân. Ngoài ra, vốn đầu tư nên tập trung vào tổ chức vận hành – yếu tố quyết định chất lượng dịch vụ, thay vì chỉ chú trọng phát triển công trình.
VARS đề xuất Nhà nước xem xét các chính sách hỗ trợ như ưu đãi thuế, tín dụng, bố trí quỹ đất phù hợp và mở rộng mô hình hợp tác công tư (PPP). Cùng với đó, việc xây dựng tiêu chuẩn vận hành và điều kiện hoạt động cho các cơ sở dưỡng lão được xem là tiền đề quan trọng để thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/mot-thi-truong-day-du-dia-ma-ca-novaland-vingroup-deu-nhin-thay-co-hoi-1416342.html
