Mùa KQKD đang đến gần: Vì sao cổ phiếu tăng trước khi doanh nghiệp báo lãi?

Cứ đến cuối quý, thị trường chứng khoán lại sôi động với cụm từ quen thuộc:

“mùa kết quả kinh doanh (KQKD)”

. Đây là thời điểm các doanh nghiệp niêm yết lần lượt công bố doanh thu, lợi nhuận sau thuế và triển vọng kinh doanh.

Điều khiến nhiều nhà đầu tư thắc mắc là: Tại sao giá cổ phiếu thường tăng mạnh trước khi báo cáo được công bố, rồi đôi khi lại đứng im hoặc thậm chí giảm ngay sau đó – dù doanh nghiệp báo lãi lớn? Câu trả lời nằm ở cách mà thị trường vận hành: giá cổ phiếu luôn phản ánh kỳ vọng tương lai, không chỉ là kết quả hiện tại.

Giá cổ phiếu phản ánh “kỳ vọng” chứ không phải “quá khứ”

Thị trường chứng khoán không chờ doanh nghiệp công bố kết quả để mới ra quyết định. Các nhà đầu tư tổ chức, quỹ đầu tư, công ty chứng khoán… đều liên tục phân tích, dự báo lợi nhuận và xu hướng kinh doanh của doanh nghiệp từ trước.

Khi dự báo cho thấy lợi nhuận sẽ tăng mạnh, dòng tiền thường đổ vào sớm để đón đầu kết quả. Chính vì vậy, giá cổ phiếu đã tăng

trước khi báo cáo chính thức được công bố

– vì nhà đầu tư đang định giá dựa trên “tương lai” chứ không phải “quá khứ”.

Ví dụ, nếu giới phân tích dự báo công ty A lãi 1.000 tỷ trong quý 3, giá cổ phiếu có thể đã phản ánh thông tin này từ vài tuần trước. Khi kết quả chính thức công bố đúng như kỳ vọng, giá có thể không tăng thêm vì “tin tốt đã phản ánh hết vào giá”.

“Mua kỳ vọng, bán thực tế” – quy luật cổ điển của thị trường

Hiện tượng cổ phiếu tăng trước mùa KQKD rồi đi ngang hoặc giảm sau khi báo cáo ra là minh chứng cho câu nói kinh điển:

“Buy the rumor, sell the fact”

–

mua kỳ vọng, bán thực tế

.

Khi tin đồn hoặc dự báo về lợi nhuận cao xuất hiện, giá cổ phiếu sẽ được đẩy lên bởi dòng tiền đón đầu. Nhưng đến khi kết quả được công bố, kỳ vọng đã trở thành hiện thực – không còn “câu chuyện mới” để thị trường định giá cao hơn. Lúc này, nhiều nhà đầu tư chốt lời, khiến giá điều chỉnh dù tin tốt vẫn xuất hiện.

Đây là lý do vì sao bạn có thể thấy những trường hợp như: doanh nghiệp báo lãi tăng 100% so với cùng kỳ, nhưng cổ phiếu lại giảm 2-3% ngay sau đó – bởi thị trường đã phản ánh con số đó từ trước.

Khi nào cổ phiếu vẫn tăng mạnh sau báo cáo?

Không phải lúc nào giá cổ phiếu cũng “nguội” khi kết quả ra mắt. Trong 3 trường hợp sau, cổ phiếu vẫn có thể tiếp tục tăng:

Kết quả vượt xa kỳ vọng: Nếu thị trường chỉ dự đoán lãi tăng 20% mà doanh nghiệp công bố tăng 60%, giá cổ phiếu vẫn có thể tăng tiếp.

Doanh nghiệp đưa ra triển vọng quý tới tích cực: Thị trường không chỉ nhìn quý hiện tại, mà còn định giá dựa trên tương lai.

Xu hướng ngành thay đổi: Nếu lợi nhuận tăng trưởng báo hiệu chu kỳ tăng dài hạn sắp tới, dòng tiền mới có thể tiếp tục đổ vào.

Nhà đầu tư cần làm gì trong mùa KQKD?

Với nhà đầu tư mới, mùa công bố kết quả kinh doanh là thời điểm cơ hội và rủi ro song hành. Một vài nguyên tắc quan trọng giúp bạn không “đu đỉnh” khi thị trường đã chạy trước:

Đừng mua cổ phiếu chỉ vì kỳ vọng lợi nhuận quý cao. Hãy kiểm tra xem giá hiện tại đã phản ánh kỳ vọng đó chưa.

Theo dõi dự báo của các công ty chứng khoán. Nếu giá cổ phiếu đã tăng quá nhanh trước mùa báo cáo, rủi ro chốt lời sau đó là rất cao.

Chú ý triển vọng hơn là kết quả hiện tại. Một doanh nghiệp có thể báo lãi thấp nhưng triển vọng cả năm vẫn rất tích cực – đây mới là điều thị trường định giá.

Kiểm soát cảm xúc. Không nên FOMO mua đuổi chỉ vì thấy cổ phiếu tăng liên tục trước mùa báo cáo – vì đỉnh có thể đến ngay khi tin tốt được công bố.

Việc cổ phiếu tăng giá trước mùa công bố kết quả kinh doanh là điều hoàn toàn bình thường – đó là cách thị trường vận hành dựa trên

kỳ vọng tương lai

chứ không phải quá khứ. Khi hiểu được điều này, nhà đầu tư F0 sẽ không còn bất ngờ khi “doanh nghiệp lãi lớn mà cổ phiếu không tăng” hay “giá tăng mạnh trước khi báo cáo ra mắt”.

Trong đầu tư chứng khoán, thông minh không nằm ở việc đuổi theo kết quả đã công bố, mà ở việc đi trước đám đông một bước – đầu tư vào tương lai, không phải quá khứ.