Nhận diện 3 rào cản trong quan hệ nhà đầu tư chứng khoán

Nâng hạng sẽ đón tỷ USD

Ngày 2/10, trao đổi về diễn biến thị trường chứng khoán hiện nay, ông Ngô Hoàng Long – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công ty CP Chứng khoán VPBank (VPBankS) – cho biết, trong bối cảnh VN-Index vượt mốc 1.600 điểm thì các nhà đầu tư quốc tế tại Việt Nam đóng vai trò là bên sở hữu lớn, tìm đến các khoản đầu tư nắm giữ trong dài hạn.

10 năm trước, nhà đầu tư ưu thích nhóm ngành bán lẻ, tiêu dùng nhưng hiện nay đang dần chuyển sang nhóm ngành tài chính, đặc biệt là ngân hàng. Trong đó, các ngân hàng tư nhân nhận được sự yêu thích hơn nhóm quốc doanh. Theo quan sát của ông Long, các doanh nghiệp có IR (Investor Relations – quan hệ nhà đầu tư) tốt thì thường có tỷ lệ nắm giữ nhà đầu tư quốc tế cao.

Trong khi đó, bà Vũ Ngọc Linh – Giám đốc Phân tích và nghiên cứu thị trường Công ty CP Quản lý Quỹ VinaCapital – thông tin, thống kê cho thấy 95% giao dịch đến từ cá nhân, nhưng nếu được công bố nâng hạng vào tháng 10 năm nay, Việt Nam có thể chào đón dòng vốn 1 tỷ USD từ Quỹ hoán đổi danh mục (ETF) và sau đó 5-6 tỷ USD từ quỹ chủ động.

“Là một trong những nhà đầu tư nước ngoài có hơn 20 năm tại Việt Nam, chúng tôi muốn nghe về tầm nhìn, sự rõ ràng, doanh nghiệp đi đâu về đâu. Thứ hai là giá trị cốt lõi doanh nghiệp nằm ở đâu. Thứ ba là hiệu quả hoạt động, tất cả sứ mệnh, giá trị chỉ có thể trở thành giá trị khi phản ánh ra kết quả kinh doanh thực tế”, bà Linh nói.

Theo bà Linh, câu chuyện minh bạch cũng rất quan trọng, xuyên suốt, nhất quán, từ đó tạo niềm tin về lâu dài đối với nhà đầu tư. Phát triển bền vững (ESG) cũng là yếu tố các nhà đầu tư nước ngoài rất chú ý đến. Tiếp đến là câu chuyện tích hợp AI vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

Do đó, hoạt động quan hệ nhà đầu tư (IR) được xem như hệ thần kinh trung ương kết nối doanh nghiệp với thị trường. Vai trò của IR không chỉ dừng lại ở việc công bố các con số và báo cáo định kỳ. Việc quản lý tốt sự kỳ vọng, thông qua truyền đạt một câu chuyện kinh doanh nhất quán và thuyết phục, sẽ giúp doanh nghiệp tăng khả năng huy động vốn rẻ, từ đó tối đa hóa giá trị doanh nghiệp.

Phải minh bạch

TS. Đàm Nhân Đức – Kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Quân đội – cho rằng, IR hay bất cứ điều gì cũng cần dữ liệu. Để hiểu tổ chức thì người làm IR phải hiểu ngành nghề, đất nước, chính sách, đối thủ.

Hiện tại, đầu tư không vào Việt Nam thì vào nước nào khi Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên tăng trưởng nhanh? Khi đầu tư vào Việt Nam mà kỳ vọng tăng trưởng nhanh thì không phải ngân hàng thì ngành nào.

“Câu chuyện 3 năm tới vẫn là duy trì những cái đó, việc hỗ trợ Oceanbank cũng giúp MB có thêm hạn mức tín dụng. Do đó, không ngạc nhiên trong 3 năm tới MB tăng gấp đôi doanh thu trong bối cảnh chuyển đổi số”, ông Đức nói.

Bà Vũ Ngọc Linh – Giám đốc Phân tích và nghiên cứu thị trường Công ty CP Quản lý Quỹ VinaCapital – cho rằng, có 3 rào cản lớn nhất với IR. Đầu tiên và quan trọng nhất là sự kết nối các phòng ban, hỗ trợ từ ban lãnh đạo. Vừa qua, VinaCapital gặp ngân hàng rất lớn muốn huy động vốn, khi được hỏi chiến lược tiếp theo là gì thì người công bố thông tin nói chung chung là phát triển đều.

Lúc này, để nói rõ được tăng trưởng chỗ nào, mảng nào thì câu chuyện đó không ra được kết luận gì cả. Tuy nhiên, không phải do người làm IR đó, mà do ban lãnh đạo chuyển giao quyền lực, định hướng chưa thể sớm rõ ràng.

Một ví dụ khác khi làm việc với công ty xuất khẩu lớn, khi được hỏi về nhu cầu của thị trường Mỹ, thì được trả lời nhìn vào số liệu lịch sử, trong khi quỹ cần số liệu tương lai. Các phòng ban được trao quyền là điều cần thiết. Có chất liệu mới có thể kể chuyện hay.

Rào cản thứ hai là một số bên vẫn có tư duy IR vẫn mang tính hình thức, tuân thủ, hơn là hành động tạo ra giá trị doanh nghiệp thật sự. Cuối cùng là phải đầu tư cho IR. IR phải là cánh tay chiến lược chứ không phải bộ phận hành chính, nếu như thế thì IR không thể phát triển được.

Ông Lê Nhị Năng – Trưởng Đại diện Văn phòng Ủy ban chứng khoán Nhà nước tại TPHCM khẳng định, công bố thông tin đóng vai trò quan trọng, Cơ quan quản lý Nhà nước ban hành rất nhiều các thông tư, nghị định mới về nhiều vấn đề, để làm sao tránh xung đột lợi ích các bên liên quan và bình đẳng thông tin trên thị trường. Tuy nhiên, thống kê vừa qua cho thấy, các hành vi vi phạm công bố thông tin trên thị trường chiếm 80% tổng vi phạm.

Về lo ngại công bố thông tin sẽ lộ bí mật kinh doanh, ông Năng khẳng định, các thông tin quan trọng bắt buộc phải công bố nhưng lượng hóa được thông tin nào là quan trọng mà có thể bị lợi dụng và bị tổn hại đến kinh doanh.

“Tôi nghĩ doanh nghiệp cũng cần có quy định rõ đâu là bí mật kinh doanh, cách thức bảo mật, chế tài xử phạt ra sao. Nếu doanh muốn bảo mật, doanh nghiệp có thể đề xuất với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Trong thời gian bảo mật thì không được công bố ra thị trường nếu không sẽ bị vi phạm”, ông Năng nói.