Quy mô IPO và bài toán vốn cho giai đoạn mở rộng
Đợt chào bán 30 triệu cổ phiếu HPA với giá 41.900 đồng của Công ty CP Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát đã thu hút sự chú ý của nhà đầu tư bởi quy mô phát hành được đánh giá là khá “khiêm tốn” so với tiềm lực tài chính của tập đoàn.
Tại buổi roadshow IPO vưa tổ chức cách đây ít ngày, lãnh đạo doanh nghiệp lý giải rằng đây là bước đi đầu tiên để đưa một mảng kinh doanh chuyên biệt ra thị trường, đồng thời vẫn duy trì quyền chi phối của Hòa Phát trong ít nhất các giai đoạn đầu. Việc chỉ phát hành 30 triệu cổ phần cho phép HPA giữ mô hình tự chủ và không buộc phải mở rộng quá nhanh trong ngành vốn có chu kỳ mạnh và rủi ro cao như chăn nuôi.
Nguồn vốn huy động được sẽ chủ yếu dùng để củng cố năng lực tài chính, giảm nợ, bổ sung vốn lưu động và thực hiện các khoản đầu tư dài hạn. Theo kế hoạch đến 2030, HPA dự kiến xây thêm 3 trang trại heo, mở một nhà máy thức ăn chăn nuôi và nâng cấp hạ tầng tại các trại gia cầm. Mục tiêu là đưa quy mô heo thương phẩm lên khoảng 900.000 con/năm và nâng công suất thức ăn chăn nuôi lên 1 triệu tấn.
Điểm đáng chú ý là HPA chủ yếu sử dụng vốn tự có cho hoạt động đầu tư, gần như không dùng vay trung hạn. Vì vậy cổ tức tiền mặt được duy trì là định hướng ưu tiên, và doanh nghiệp chưa có kế hoạch tăng vốn bằng phát hành thêm sau IPO.
Giá heo, hiệu suất chăn nuôi và những yếu tố tạo sự khác biệt
Trong buổi gặp gỡ nhà đầu tư, câu hỏi được nhà đầu tư quan tâm nhất nhắm đến kịch bản giá heo năm 2026, đây là yếu tố quyết định lớn đến doanh thu của HPA. Theo phương án xây dựng cho IPO, doanh nghiệp dự báo giá heo hơi bình quân năm 2026 đạt khoảng 60.000 đồng/kg, thấp hơn mức trung bình 63.000 đồng của năm 2025. Đây là kịch bản thận trọng, dựa trên quan điểm ngành chăn nuôi chịu ảnh hưởng nặng bởi chu kỳ, thời tiết và dịch bệnh.
Tuy nhiên, các tín hiệu cung – cầu cho thấy khả năng giá heo thực tế có thể cao hơn khi đàn nái cả nước đã giảm trong giai đoạn 2023–2025, tác động kéo dài của dịch tả heo châu Phi khiến nguồn cung heo giống và heo thịt không phục hồi mạnh. Dù vậy, doanh nghiệp vẫn ưu tiên xây dựng kế hoạch trên mặt bằng giá thấp để đảm bảo khả năng hoàn thành.
Về kỹ thuật, năng suất heo nái là điểm được nhiều nhà đầu tư quan tâm. HPA duy trì mức 33–34 con heo con cai sữa/nái/năm, đây là một con số hiếm gặp trên thị trường và là lợi thế cạnh tranh về giá thành. Tỷ lệ thay thế đàn cao (40–50% ở trại thuần và 35–40% với đàn bố mẹ) giúp doanh nghiệp giữ được chất lượng đàn nái ổn định nhiều năm liền.
Ngoài mảng heo, doanh nghiệp đang sở hữu hơn 1.072 ha đất trang trại và đất công nghiệp, toàn bộ có thời hạn sử dụng 50 năm. Trong bối cảnh quy định chăn nuôi ngày càng siết về khoảng cách an toàn sinh học và tiêu chuẩn môi trường, quỹ đất lớn, liền vùng và đủ điều kiện mở rộng là yếu tố giúp HPA duy trì vị thế dài hạn.
Ở mảng thức ăn chăn nuôi, tỷ suất lợi nhuận gộp cao chủ yếu đến từ cách thức quản trị nguyên liệu từ mua gối đầu, chia lô và bám sát diễn biến giá quốc tế, đây là những yếu tố chiếm hơn 80% giá thành sản xuất. Dù có biên lợi nhuận tốt, HPA không đặt mục tiêu chạy theo sản lượng, do thị trường TACN hiện dư công suất lớn và cạnh tranh mạnh từ khối FDI chiếm hơn 65% thị phần.
Food, bò thịt, trứng và những giới hạn mở rộng thị trường
Về lý do HPA chưa bước sang mảng Food để hoàn thiện mô hình 3F, doanh nghiệp cho biết đã nghiên cứu mô hình giết mổ và phân phối thịt từ rất sớm, khảo sát cả trong nước lẫn Thái Lan và châu Âu. Tuy nhiên, với đặc thù Hòa Phát đi lên từ sản xuất công nghiệp, họ đánh giá rằng để làm Food đúng nghĩa cần có hệ thống phân phối đến người tiêu dùng, không chỉ dừng ở lò mổ. Vì vậy, doanh nghiệp chưa triển khai cho đến khi đủ điều kiện vận hành chuỗi một cách hoàn chỉnh.
Trong cơ cấu hoạt động hiện tại, bò thịt là mảng từng đóng góp lợi nhuận nổi bật giai đoạn 2017–2021. Khi nhà nước siết chặt an toàn thực phẩm và kiểm soát biên mậu, doanh nghiệp kỳ vọng mảng này có thể quay lại thời kỳ tăng trưởng tốt hơn các năm gần đây.
Với gia cầm, HPA đang đứng đầu thị trường trứng gà khu vực phía Bắc, tuy nhiên doanh nghiệp không mở rộng vào phía Nam do thị trường thời điểm đó dư cung mạnh, biên lợi nhuận biến động thất thường. Ngược lại, nhu cầu tăng từ giữa 2025 giúp mảng trứng cải thiện, và triển vọng 2026 được đánh giá là “tích cực nhưng vẫn phụ thuộc cung – cầu”.
Riêng mảng gà thịt, doanh nghiệp cho rằng thị trường quá phân mảnh khi gà trắng phụ thuộc vào công nghiệp – du lịch, còn gà màu mang tính địa phương mạnh và tiêu thụ chủ yếu qua kênh truyền thống. Đây không phải là phân khúc dễ công nghiệp hóa, nên HPA tạm thời không tham gia.
Về định giá, với mức giá IPO 41.900 đồng/cổ phiếu, P/E trượt 12 tháng của HPA khoảng 6,2 lần. Doanh nghiệp đưa ra kỳ vọng 8–10 lần cho trung hạn, nhưng mức độ hấp thụ thực tế sẽ phụ thuộc vào bối cảnh thị trường, xu hướng nâng hạng và sự hồi phục của ngành nông nghiệp.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/nhung-quyet-dinh-co-chu-dich-cua-nong-nghiep-hoa-phat-hpa-trong-dot-ipo-cam-chung-1417405.html
