Royal Invest (RYG) dưới áp lực nợ vay và cạnh tranh

Doanh thu tăng, nhưng lợi nhuận giảm mạnh

Niêm yết trên HOSE ngày 12/12/2024 với giá tham chiếu 15.000 đồng/cổ phiếu, Royal Invest từng được kỳ vọng trở thành một trong những doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng hàng đầu, đặc biệt trong lĩnh vực gạch ốp lát.

Tuy nhiên, gần một năm sau niêm yết, cổ phiếu RYG lại lao dốc, dù thị trường chứng khoán khởi sắc. Tính đến ngày 12/11/2025, thị giá RYG chỉ còn 11.100 đồng/cổ phiếu, giảm 33,9% so với mức 16.800 đồng/cổ phiếu khi đóng cửa phiên chào sàn.

Sự sụt giảm giá cổ phiếu đi liền với kết quả kinh doanh kém khả quan. Kết thúc 9 tháng đầu năm 2025, Royal Invest ghi nhận doanh thu 1.546,7 tỷ đồng, tăng 33,1% so với cùng kỳ, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 27,8 tỷ đồng, giảm 56,2%, mới hoàn thành 24% kế hoạch năm. Biên lợi nhuận gộp cũng thu hẹp từ 18,1% xuống 12,4%, phản ánh áp lực chi phí tăng cao.

Royal Invest hiện sở hữu 2 nhà máy với 5 dây chuyền sản xuất gạch, tổng công suất 16,5 triệu m2/năm. Doanh nghiệp đã xây dựng hệ thống phân phối gồm 14 kho hàng và hơn 3.000 đại lý trong nước, đồng thời xuất khẩu sang hơn 14 quốc gia. Tuy nhiên, doanh thu nội địa vẫn chiếm tới 85% tổng doanh thu, khiến Công ty phụ thuộc lớn vào biến động của thị trường xây dựng trong nước.

Doanh thu nội địa từ sản xuất và bán gạch chiếm khoảng 85% cơ cấu doanh thu, trong khi xuất khẩu – chiếm 15% – chủ yếu đến các thị trường Đông Bắc Á (Đài Loan – Trung Quốc, Hàn Quốc), Đông Nam Á (Campuchia, Malaysia, Myanmar, Philippines), Mỹ và Trung Đông. Tỷ trọng doanh thu nội địa cao giúp Royal Invest duy trì thị phần ổn định, nhưng lại làm giảm khả năng chống chịu khi thị trường xây dựng nội địa trầm lắng.

Nợ vay và các khoản phải thu ngắn hạn cùng tăng cao

Ngành gạch ốp lát Việt Nam có mức độ cạnh tranh cao, riêng phân khúc cao cấp còn chịu áp lực từ hàng nhập khẩu.

Trong giai đoạn 2020-2025, nợ vay của Royal Invest tăng 587,5%, từ 236 tỷ đồng lên 1.622,6 tỷ đồng, tương đương 211,6% vốn chủ sở hữu. Con số này cao gấp hơn 4 lần so với mức trung bình ngành (68%).

Đòn bẩy tài chính gia tăng song song với quá trình tăng vốn điều lệ cho thấy, Royal Invest đang phụ thuộc đáng kể vào vốn vay để mở rộng quy mô. Đồng thời, việc đẩy mạnh bán chịu khiến các khoản phải thu ngắn hạn “phình to”. Tính đến ngày 30/9/2025, phải thu ngắn hạn đạt 844,9 tỷ đồng, tăng 254% so với đầu kỳ và chiếm 28,9% tổng tài sản (so với 23,2% trước đó).

Theo thuyết minh tài chính, trong số này có 643,7 tỷ đồng phải thu khách hàng, 114,7 tỷ đồng trả trước cho người bán và 86,5 tỷ đồng phải thu khác. Đáng chú ý, nhiều khoản phải thu tập trung ở các bên liên quan như Công ty cổ phần Top Tile (268,1 tỷ đồng), Công ty cổ phần Hoàng Gia Quán Quân (50,5 tỷ đồng), Rc Flooring Distributor (44,4 tỷ đồng), Mylux Việt Nam (35,9 tỷ đồng)…

Royal Invest dự kiến phát hành riêng lẻ 11,25 triệu cổ phiếu, huy động 112,5 tỷ đồng trong giai đoạn 2025-2026, toàn bộ nguồn vốn sẽ dùng để cơ cấu và thanh toán nợ vay.

Cạnh tranh khốc liệt, biên lợi nhuận chịu sức ép

Ngành gạch ốp lát Việt Nam hiện có hơn 80 doanh nghiệp lớn và vừa, cùng hàng trăm cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, khiến mức độ cạnh tranh vô cùng khốc liệt. Riêng phân khúc cao cấp còn chịu áp lực từ hàng nhập khẩu. Trong nước, các đối thủ như Viglacera, Đồng Tâm, Thạch Bàn, Taicera, Bạch Mã… chiếm thị phần lớn, trong khi khối ngoại như Catalan (công suất 18 triệu m2/năm), Toko (công suất 15 triệu m2/năm), Vitto (công suất 36 triệu m2/năm), Tasa (công suất 24 triệu m2/năm) tiếp tục mở rộng đầu tư.

Royal Invest được thành lập năm 2009, đã trải qua 7 lần tăng vốn điều lệ, từ 49,3 tỷ đồng lên 450 tỷ đồng, nhưng quy mô công suất 16,5 triệu m2/năm vẫn chỉ ở mức trung bình thấp so với các doanh nghiệp cùng ngành.

Về chi phí sản xuất, nguyên liệu chính như đất sét, cao lanh, tràng thạch, men, mực, phụ gia… chiếm khoảng 28% tổng giá vốn. Dù nguồn nguyên liệu trong nước dồi dào, song sự dễ tiếp cận này lại khiến rào cản gia nhập ngành thấp, dẫn đến cạnh tranh giá gay gắt. Trong bối cảnh đó, lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp không còn nằm ở nguồn nguyên liệu, mà ở công nghệ sản xuất, thương hiệu và năng lực kiểm soát chi phí.

Với quy mô hiện tại, Royal Invest đang chịu sức ép cạnh tranh ở cả phân khúc trung cấp (bởi doanh nghiệp nội địa) và cao cấp (bởi hàng nhập khẩu).