Rủi ro từ những doanh nghiệp “kiệm lời”

Rủi ro từ những doanh nghiệp “kiệm lời”

Ông Tạ Nguyên Vũ, Phó Giám đốc CTCK VikkiBankS, cảnh báo về “khoảng trống IR” đang trở thành rủi ro thầm lặng với thị trường chứng khoán Việt Nam, khi nhiều doanh nghiệp vẫn coi quan hệ nhà đầu tư chỉ là công cụ tùy chọn thay vì nền tảng chiến lược.

Theo ông Vũ, việc phân tích các công ty có hoạt động Quan hệ Nhà đầu tư (IR) hạn chế sẽ gặp nhiều khó khăn. Những công ty có hoạt động IR hạn chế thường công bố chậm báo cáo tài chính hoặc thông tin không đầy đủ. Đặc biệt, họ thiếu thuyết minh sâu về lưu chuyển dòng tiền và các thông tin quan trọng như kế hoạch về vốn, chiến lược mở rộng không được cập nhật kịp thời.

Điều này buộc nhà phân tích phải dựa nhiều vào tin đồn thị trường, báo chí hoặc dữ liệu của bên thứ ba, dẫn đến rủi ro sai lệch cao. “Các mô hình định giá chiết khấu dòng tiền (DCF), định giá P/E forward phải dựa nhiều vào giả định chủ quan của nhà phân tích, làm tăng sai số dự báo và khiến khuyến nghị đầu tư kém thuyết phục”, ông Vũ nhấn mạnh.

“Khi gặp các trường hợp này, tôi buộc phải dùng ‘quyền trợ giúp’ để tiếp cận ban lãnh đạo doanh nghiệp. Ngoài ra, tôi sẽ sử dụng báo cáo của các doanh nghiệp cùng ngành để ‘lấp khoảng trống’ thông tin. Việc này rất khó khăn và tốn nhiều thời gian, công sức”, ông nói.

Mạng xã hội khuếch đại rủi ro

Mạng xã hội cũng góp phần khuếch đại rủi ro cho những doanh nghiệp thiếu minh bạch thông tin. Theo ông Vũ, khi không có chiến lược IR rõ ràng, các doanh nghiệp dễ dính líu đến những tin đồn tiêu cực lan truyền nhanh chóng. “Nếu họ im lặng hoặc phản ứng chậm, thị trường có thể mặc định tin đồn là sự thật”, ông Vũ cảnh báo.

Cách phản ứng với tin đồn cũng khác biệt rõ rệt ở từng nhóm nhà đầu tư. Theo ông Vũ, nhà đầu tư tổ chức, do quản lý vốn lớn và chịu ràng buộc quy trình thẩm định nghiêm ngặt, đặc biệt nhạy cảm về việc thiếu thông tin. Họ thường loại ngay cổ phiếu khỏi danh mục nếu không thể tiếp cận thông tin minh bạch và kịp thời.

Ngược lại, một số nhà đầu tư cá nhân lại xem khoảng trống thông tin là cơ hội “đón sóng” tin đồn, kỳ vọng biến động giá mạnh để tìm kiếm lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, họ cũng dễ bị thao túng bởi những tin đồn không kiểm chứng, tạo ra rủi ro không nhỏ.

Một ví dụ điển hình gần đây là trường hợp cổ phiếu bất động sản tăng trần 13 phiên trong tháng 7, chỉ vì vị nguyên chủ tịch bất ngờ tái xuất tại đại hội đồng cổ đông. Trong 2 lần giải trình, công ty đều cho biết diễn biến tăng giá là do cung – cầu khách quan và nằm ngoài sự kiểm soát. “Đây chính là minh chứng cho việc khi thiếu thông tin minh bạch, thị trường sẽ tự tạo ra những câu chuyện riêng”, ông Vũ phân tích.

Kết quả là giá cổ phiếu phản ứng thái quá với tin tức bất ngờ, tạo ra biến động cao khiến nhà đầu tư tổ chức e ngại và giảm thanh khoản dài hạn. Chuyên gia này nhấn mạnh, quan trọng hơn cả là điều này dẫn đến việc mất niềm tin của nhà đầu tư dài hạn – yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững.

Khoảng trống IR ở các doanh nghiệp nhỏ

Khi được hỏi về phân khúc nào gặp nhiều vấn đề IR nhất, ông Vũ chỉ tới các cổ phiếu vốn hóa nhỏ. Nguyên nhân chính bao gồm hạn chế nguồn lực, văn hóa doanh nghiệp chưa coi IR là ưu tiên, ít bị giám sát từ thị trường và tâm lý ngại công bố thông tin chiến lược vì sợ lộ bí mật kinh doanh.

“Những doanh nghiệp này chủ yếu tập trung vào vận hành, ít chú trọng xây dựng hình ảnh với thị trường”, ông Vũ phân tích. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn: càng ít minh bạch, càng khó thu hút nhà đầu tư chất lượng, từ đó càng ít động lực để cải thiện hoạt động IR.

Phó Giám đốc VikkiBankS cho rằng, các doanh nghiệp cần nhìn nhận IR không chỉ là công cụ truyền thông mà là nền tảng chiến lược để xây dựng niềm tin bền vững với thị trường.

“Trong thời đại thông tin hiện nay, minh bạch không còn là lựa chọn mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để tồn tại và phát triển. Các doanh nghiệp cần hiểu rằng, đầu tư vào IR chính là đầu tư vào tương lai của chính mình”, ông Vũ nhấn mạnh.

Thiên Vân

FILI

– 10:00 29/08/2025