“Không ai không có quyền mơ ước lớn. Đừng khuyên người khác mãi là hộ kinh doanh nhỏ nếu họ có khát vọng vươn lên thành doanh nghiệp chuyên nghiệp” – đó là thông điệp đáng suy ngẫm được ông Đỗ Cao Bảo – Thành viên HĐQT Tập đoàn FPT chia sẻ mới đây trên trang cá nhân, khi bàn về câu chuyện chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp.
Mở đầu bài viết, ông Đỗ Cao Bảo kể về câu chuyện một cửa hàng tạp hóa do ba chị em gái đồng sở hữu, đã nhiều năm kinh doanh thuận lợi chỉ bằng việc bỏ tiền bán hàng vào… thùng carton, rồi lấy tiền từ đó chi tiêu hàng ngày. Mọi thứ diễn ra dựa trên sự tin tưởng tuyệt đối, không có sổ sách, không có hóa đơn, càng không biết doanh thu, lợi nhuận, hay thuế là gì.
Thế nhưng, khi quy định hóa đơn điện tử bắt đầu được áp dụng rộng rãi, họ buộc phải làm quen với một thế giới mới, với máy tính, phần mềm kế toán, quản lý tài chính – những thứ tưởng như xa lạ. Nhiều người cho rằng, Nhà nước nên “cảm thông”, đừng ép ba chị em này thay đổi mô hình làm ăn.
“Nhưng tôi không nghĩ vậy”, ông Đỗ Cao Bảo phản biện.
Từ túi trái – túi phải đến quản trị tài chính hiện đại
Ông Bảo hồi tưởng về thời điểm FPT bắt đầu kinh doanh CNTT trong nước những năm 1992–1993, khi việc quản lý tiền mặt cũng đơn giản không kém: Người phụ trách bán hàng sẽ để tiền bán hàng vào túi quần trái, chi tiêu tạm ứng từ túi phải – hoàn toàn thủ công.
Những người từng đi qua giai đoạn đó, như Phan Minh Tâm (Chủ tịch Quỹ đầu tư STI, nhà sáng lập 30Shine, 24h.com.vn) hay Hoàng Nam Tiến (cựu Chủ tịch FPT Software, FPT Telecom), cũng từng có thời “tay đút túi trái, túi phải” như vậy. Cho đến năm 1994, FPT chính thức áp dụng quản trị tài chính chuyên nghiệp: Mọi khoản thu nộp vào quỹ, mọi khoản chi đều phải có giấy tờ, phê duyệt, ghi nhận – minh bạch và bài bản.
“Chính nhờ sự thay đổi tư duy quản trị mà FPT có thể phát triển lớn mạnh, hoạt động ở 30 quốc gia, sử dụng 7 loại tiền tệ mà vẫn có thể ra báo cáo tài chính tuần vào sáng thứ Hai, báo cáo tháng vào ngày 2 và báo cáo năm vào ngày 5 tháng 1”, ông Bảo nhấn mạnh.
Đừng giới hạn giấc mơ doanh nhân
Không chỉ dẫn lại bài học từ FPT, ông Đỗ Cao Bảo tiếp tục mở rộng vấn đề bằng những tấm gương khởi nghiệp từ buôn bán nhỏ.
Ông Chin Sophonpanich – nhà sáng lập Bangkok Bank – từng đi làm phụ bếp, bốc vác, bán gạo, gỗ. Trung Sơn Sơn – tỷ phú giàu nhất Trung Quốc, ông chủ Nongfu Spring cũng từng nuôi tôm, trồng nấm, bán viên thuốc dưỡng sinh từ con ba ba. Thậm chí, tỷ phú Jack Ma từng đi bộ bán dạo hàng tạp hóa trên phố Hàng Châu.
Từ những ví dụ đó, ông Bảo cho rằng điều quan trọng không phải là nên “cảm thông để họ mãi kinh doanh bằng thùng carton”, mà là cần cổ vũ họ tiến lên chuyên nghiệp hóa, tiếp cận quản trị hiện đại, tuân thủ luật pháp, và từ đó mở ra cánh cửa doanh nghiệp lớn.
Ông Bảo cũng bác bỏ lối suy nghĩ “CEO là phải học giỏi, phải oách” khi nhấn mạnh rằng định nghĩa doanh nghiệp rất đơn giản: Là một tổ chức hoạt động có thu tiền – và như vậy, hộ kinh doanh cũng chính là doanh nghiệp, chỉ cần chuyên nghiệp hóa dần từ những bước nhỏ nhất.
“Việt Nam cần nhiều doanh nghiệp hơn, không phải ít đi”
Theo ông Bảo, Việt Nam hiện chỉ có chưa đầy 1 triệu doanh nghiệp trên 101 triệu dân, tương đương tỷ lệ dưới 1%. Trong khi đó, tỷ lệ doanh nghiệp trên dân số ở Indonesia là 23%, Hàn Quốc 14%, Đài Loan 7%, Thái Lan gần 5%.
“Nếu ngay ngày mai chuyển hết 5 triệu hộ kinh doanh thành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, thì số doanh nghiệp của Việt Nam vẫn chỉ bằng 10% của Indonesia và Ấn Độ, bằng 80% của Hàn Quốc”, ông viết, dẫn nguồn số liệu từ ADB.
Với lập luận ấy, ông Đỗ Cao Bảo kết luận rằng: Đừng sợ có quá nhiều doanh nghiệp, đừng e ngại việc phổ cập khái niệm tài chính – quản trị tới từng người buôn bán nhỏ. Thay vì giữ họ mãi trong vùng an toàn, hãy giúp họ hiểu, học và lớn lên – giống như FPT từng làm từ những năm 1990.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/sep-lon-fpt-ke-chuyen-thuo-co-han-tu-chiec-thung-carton-den-giac-mo-doanh-nhan-lon-1385141.html
