Siêu dự án đường sắt 67 tỷ USD bước vào vòng loại: Vì sao Vingroup bất ngờ rút lui?

Theo công văn số 764/2025, ngày hôm nay (25/12) gửi Chính phủ, Tập đoàn Vingroup đề nghị rút đăng ký đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam (đã trình Chính phủ vào tháng 5). Theo văn bản này, quyết định xin rút được Vingroup cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tập trung tối đa nguồn lực cho các dự án hạ tầng chiến lược trọng điểm vừa được giao nhiệm vụ triển khai.

Trong đó, điển hình là dự án khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội với quy mô hơn 9.000 ha, với trung tâm là quần thể công trình thể thao chất lượng cao, bao gồm sân vận động Trống Đồng. Đây là dự án đặc biệt, có tầm vóc quốc gia. Dự án được Chính phủ tin tưởng và giao cho Vingroup thực hiện nhằm ghi dấu ấn bản sắc dân tộc với thế giới. Vì vậy, Tập đoàn Vingroup xác định phải tập trung tối đa nguồn lực nhằm đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ và chất lượng đã cam kết.

Trong khi đó, Tập đoàn Vingroup cũng đang được giao làm chủ đầu tư một số tuyến hạ tầng giao thông quan trọng khác như tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ và tuyến Hà Nội – Quảng Ninh. Tập đoàn của tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng đang triển khai hàng loạt dự án công nghiệp và năng lượng quy mô lớn, bao gồm nhà máy sản xuất thép VinMetal, hai nhà máy điện gió tại Kỳ Anh (Hà Tĩnh), nhà máy nhiệt điện LNG Hải Phòng và siêu đô thị biển Cần Giờ.

Theo Vingroup, đây đều là các dự án yêu cầu nguồn lực rất lớn về vốn, thời gian và năng lực tổ chức thực hiện.

Trong khi đó, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam (với tổng vốn đầu tư khoảng 67 tỷ USD) đã nhận được sự quan tâm và đề xuất đầu tư của nhiều doanh nghiệp có tiềm lực và kinh nghiệm, chẳng hạn như THACO Trường Hải, CTCP Vận tải đường sắt Việt Nam, Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Việt Nam… Vì vậy, Vingroup cho rằng việc xin rút đăng ký đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam không ảnh hưởng tới việc triển khai dự án.

Trước đó, chia sẻ với báo Thanh niên vào tháng 11/2025, CEO Vingroup Nguyễn Việt Quang cho hay: “Ngay từ đầu chúng tôi đã đăng ký phương án đầu tư tư nhân trực tiếp. Theo đó, nhà nước cho vay 80% không lãi suất trong 30 năm, chúng tôi tự thu xếp 20%. Hiện nay chúng tôi cũng vẫn chỉ đăng ký phương án này. Còn nếu làm PPP, chúng tôi không thể tự huy động được 80% còn lại”.

Theo báo Thanh niên, ông Nguyễn Việt Quang nói thêm: “Đây là dự án rất quan trọng, có thể mang lại lợi ích kinh tế lớn cho đất nước nên dù nhà đầu tư là ai, chúng tôi mong Chính phủ nhanh chóng thúc đẩy dự án này. Về phần chúng tôi, nếu không được giao, chúng tôi sẽ lấy làm tiếc vì không có cơ hội cống hiến cho một dự án có ý nghĩa rất lớn với đất nước. Nhưng ở góc độ doanh nghiệp thực sự sẽ đỡ áp lực hơn rất nhiều”.

6 doanh nghiệp quan tâm tới siêu dự án 67 tỷ USD

Trên thực tế, theo phương án đầu tư tư nhân hoặc hợp tác công – tư (PPP), trước quyết định rút lui của Vingroup, có 6 doanh nghiệp và liên danh đăng ký quan tâm, bao gồm: Công ty TNHH Việt Nam 3000 – Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Việt Nam; CTCP Tập đoàn Discovery; CTCP Vận tải Đường sắt Việt Nam; Tập đoàn Trường Hải (THACO); CTCP Đầu tư và Phát triển Đường sắt Cao tốc VinSpeed (thuộc Tập đoàn Vingroup) và liên danh Mekolor – Great (USA).

Trong số các doanh nghiệp này, VinSpeed và THACO được đánh giá là 2 nhà đầu tư nổi bật khi đều đề xuất tham gia theo hình thức đầu tư tư nhân, cũng như đưa ra kế hoạch tài chính rõ ràng. Hai doanh nghiệp này từng cho biết sẵn sàng tự thu xếp 20% vốn, và phần còn lại (80%) đề nghị được vay từ Nhà nước, với lãi suất 0% trong thời hạn 30 – 35 năm.

Trong khi đó, Tập đoàn Discovery và liên danh Mekolor – Great USA tuy tuyên bố tự bỏ vốn, nhưng tình trạng tài chính thực tế lại không đáp ứng được yêu cầu.