Số lượng tài khoản đầu tư tài sản số tại Việt Nam vượt trội thị trường chứng khoán

Xuất hiện sau kênh đầu tư chứng khoán và chưa có thị trường chính thức nhưng tài sản số lại đang có tốc độ lan toả chóng mặt tại Việt Nam, đặc biệt trong những năm gần đây.

Theo thống kê từ Statista năm 2024, số người dùng tài khoản số tại Việt Nam ước tính đạt 10,15 triệu, chưa bao gồm thị trường NFT (Non-fugible token – token không thể thay thế). Một thống kê khác của Triple A năm 2023 cho thấy con số này có thể lên đến 20,1 triệu tài khoản.

Trong khi đó, theo thống kê từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), Việt Nam có khoảng 9,25 triệu tài khoản chứng khoán trong nước vào tháng 8/2024. Đến cuối tháng 5 vừa qua, số lượng tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước mới có lần đầu tiên cán mốc 10 triệu đơn vị sau 25 năm phát triển.

Trước đó, vào năm 2019, số tài khoản tài sản số tại Việt Nam (theo Statista) mới chỉ ở mức 2,06 triệu đơn vị, thấp hơn so với số lượng tài khoản chứng khoán trong nước (2,37 triệu). Đáng chú ý, giai đoạn từ 2020 đến nay chứng kiến làn sóng nhà đầu tư mới đông đảo chưa từng có, đã đẩy số lượng tài khoản chứng khoán trong nước tăng vọt. Tuy nhiên, có thể thấy tốc độ gia tăng số lượng tài khoản tài sản số thậm chí còn nhanh hơn nhiều.

Theo một báo cáo của McKinsey năm 2021, nền kinh tế Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ trong vài thập kỷ qua, dẫn đến sự gia tăng đáng kể về tài sản hộ gia đình và nhu cầu đối với các sản phẩm đầu tư đa dạng hơn. Đặc biệt, tài sản sốđã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư cá nhân, những người mong muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư và chấp nhận rủi ro cao để tối đa hóa tài sản.

Từ năm 2021, Việt Nam liên tục nằm trong top 5 Chỉ số Chấp nhận Tài sản số của Chainalysis, trong đó xếp hạng nhất hai năm liền 2021 và 2022. Chỉ số đo lường các yếu tố như số lượng người dùng, sự hiện diện của các nền tảng giao dịch và môi trường pháp lý, có điều chỉnh theo GDP bình quân đầu người, phản ánh sự tham gia của người dân vào thị trường tài sản số. Điều này không chỉ chứng minh cho mức độ chấp nhận cao mà còn thể hiện sự thay đổi rõ nét trong xu hướng phân bổ nguồn vốn của nhà đầu tư cá nhân.

Đáng chú ý, quá trình trên diễn ra khi tài sản số còn chưa được công nhận là kênh đầu tư hợp pháp tại Việt Nam. Sự thiếu rõ ràng trong khung pháp lý khiến các tổ chức tài chính khó tham gia cung cấp các dịch vụ thiết yếu như sàn giao dịch, lưu trữ, xử lý thanh toán và cơ sở hạ tầng cho tài sản số. Việc tiếp cận dịch vụ tài sản số tại Việt Nam còn gặp nhiều hạn chế, khi các nhà cung cấp dịch vụ không chính thức, chẳng hạn như các sàn giao dịch, thường không có văn phòng tại Việt Nam, hầu hết dịch vụ được cung cấp trực tuyến, gia tăng thách thức cho nhà đầu tư trong nước.

Hợp pháp hóa tài sản số

Những rào cản trên đang dần được gỡ bỏ sau khi Quốc hội chính thức thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số tại kỳ họp thứ 9 hồi giữa tháng 6 năm ngoái. Đây là lần đầu tiên khái niệm tài sản số, tài sản mã hóa được đưa vào luật. Luật quy định, tài sản số bao gồm:

(1) Tài sản ảo trên môi trường điện tử là một loại tài sản số có thể được dùng cho mục đích trao đổi hoặc đầu tư. Tài sản ảo không bao gồm chứng khoán, các dạng số của tiền pháp định và tài sản tài chính khác theo quy định của pháp luật về dân sự, tài chính;

(2) Tài sản mã hóa là một loại tài sản số mà sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số có chức năng tương tự để xác thực đối với tài sản trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao. Tài sản mã hoá không bao gồm chứng khoán, các dạng số của tiền pháp định và tài sản tài chính khác theo quy định của pháp luật về dân sự, tài chính; Tài sản số khác.

Nội dung quản lý tài sản số bao gồm: Việc tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao, xác lập quyền sở hữu tài sản số; Quyền, nghĩa vụ của các bên đối với hoạt động có liên quan đến tài sản số; Biện pháp bảo đảm an toàn, an ninh mạng; phòng, chống rửa tiền, phòng, chống tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; Thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật; Điều kiện kinh doanh đối với cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa; Nội dung quản lý khác.

Một mắt xích quan trọng trong quá trình thúc đẩy sự phát triển tài sản số trong tương lai là Trung tâm tài chính quốc tế cũng đang được gấp rút triển khai. Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ cho biết, việc xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế sẽ mang lại những lợi ích chiến lược và toàn diện, đóng vai trò quan trọng giúp Việt Nam thực hiện các mục tiêu sau:

Về dòng vốn , mở rộng kết nối với thị trường tài chính toàn cầu, qua đó thu hút các định chế tài chính và dòng vốn đầu tư quốc tế, đồng thời tối ưu hóa và thúc đẩy các nguồn lực trong nước.

Về dịch vụ , phát triển hệ sinh thái dịch vụ tài chính – ngân hàng hiện đại, đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Về thị trường , tạo ra bước phát triển vượt bậc về chất cho thị trường tài chính Việt Nam, giúp thị trường hoạt động công khai, minh bạch, công bằng, hiệu quả, tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế.

Về vị thế quốc gia , nâng cao vai trò, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế, giúp đất nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, chuỗi cung ứng toàn cầu, chuỗi sản xuất toàn cầu.

Về an ninh kinh tế , củng cố nền tảng kinh tế tự chủ, vững mạnh và bền vững, góp phần bảo vệ an ninh tài chính quốc gia; góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, ổn định để phát triển, phát triển để mang lại cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Theo Thủ tướng, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 222 đã tạo bộ khung pháp lý đầu tiên và là nền tảng quan trọng, vững chắc cho việc xây dựng, vận hành và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Việc xây dựng khung pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế đã và đang được thực hiện, hoàn thiện trên cơ sở một số nguyên tắc cốt lõi.

Token hoá tài sản thực, bước đầu với ETF

Với mức độ chấp nhận tài sản số cao tại Việt Nam cùng khuôn khổ pháp lý, hạ tầng kỹ thuật đang được triển khai, tiềm năng đưa các tài sản thực lên Blockchain thông qua token hóa là rất lớn, bên cạnh tiền số. Đây được kỳ vọng sẽ là một lớp sản phẩm đầu tư mới phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới.

Trong bối cảnh đó, Dragon Capital đề xuất Dự án thí điểm token hóa ETF (Exchange Traded Fund), bởi đây là sản phẩm tài chính đã quen thuộc với đông đảo nhà đầu tư cá nhân. Phương pháp tiếp cận này nhằm thu hẹp khoảng cách giữa đầu tư truyền thống và công nghệ tài sản số, tạo cơ hội để tăng cường sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân vào thị trường vốn, đồng thời thúc đẩy tài chính toàn diện.

Theo Dragon Capital, việc tập trung vào việc token hóa hóa ETF – một sản phẩm tài chính đã được thiết lập vững chắc. Việc token hóa ETF có thể mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam:

Ngưỡng đầu tư thấp hơn : Token hóa cho phép sở hữu một phần nhỏ của ETF, giúp nhà đầu tư mua các token đại diện cho một phần của quỹ. Điều này giảm rào cản gia nhập, khiến việc đầu tư dễ tiếp cận hơn với số vốn nhỏ.

Tăng tính thanh khoản : ETF được token hóa có thể giao dịch trên thị trường thứ cấp, tương tự tiền điện tử (cryptocurrency), mang lại thanh khoản cao hơn so với ETF truyền thống. Điều này giúp nhà đầu tư cá nhân dễ dàng tham gia và thoát khỏi các vị trí đầu tư.

Tăng cường tiếp cận : Tính chất số hóa của ETF được token hóa làm đơn giản quá trình giao dịch, đặc biệt là đối với những người quen với tài sản số, khuyến khích sự tham gia vào thị trường đầu tư.

Cơ hội đa dạng hoá đầu tư : ETF phổ biến với việc cung cấp các danh mục đầu tư đa dạng. Token hóa có thể mở rộng thêm những cơ hội này, cho phép nhà đầu tư cá nhân đa dạng hóa danh mục đầu tư với số tiền nhỏ hơn.

Minh bạch và an toàn : Công nghệ Blockchain đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho các giao dịch. Mọi giao dịch đều được ghi nhận trên Blockchain, cung cấp dấu vết kiểm toán rõ ràng và không thể thay đổi.

Giảm chi phí và phí giao dịch : Token hóa có thể đơn giản hóa quy trình mua bán ETF, giúp giảm chi phí giao dịch và phí quản lý, điều này rất phù hợp đối với nhà đầu tư cá nhân.

Giao dịch theo thời gian thực : Không giống như ETF truyền thống được giao dịch vào cuối ngày với giá trị tài sản ròng, ETF được token hóa có thể giao dịch theo thời gian thực, mang lại tính linh hoạt và khả năng phản ứng ngay lập tức với biến động thị trường.

Nhìn chung, Dragon Capital đánh giá việc ETF được token hóa mang đến một cách thức mới và hiệu quả để các nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam tham gia vào thị trường đầu tư, kết hợp các lợi ích của ETF truyền thống với các tính năng sáng tạo của công nghệ Blockchain. Bằng cách tận dụng tiềm năng của công nghệ Blockchain trong một khung pháp lý, token hóa quỹ có thể tăng cường tính minh bạch, an toàn và hiệu quả trong các thị trường tài chính.