Tạo dư địa tăng trưởng mới

Với việc trở thành chủ đầu tư giai đoạn 1 dự án cảng cạn Tân Chi, Bắc Ninh, CTCP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (mã DBC), doanh nghiệp lớn trong ngành chăn nuôi vừa bước chân vào mảng kinh doanh hoàn toàn mới: cảng cạn. Dự án này được đánh giá giúp giảm tải cho hệ thống cảng biển phía Bắc hiện tại, góp phần nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong khu vực. Với riêng Dabaco, dự án sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới trong ngành logistics cho doanh nghiệp.

Tại đại hội cổ đông thường niên 2025 diễn ra mới đây, Ban lãnh đạo CTCP Vĩnh Sơn – Sông Hinh (mã VSH) cho biết sẽ xem xét nghiên cứu triển khai dự án điện năng lượng tái tạo trên các hồ thủy điện Sông Hinh, hồ A và B Vĩnh Sơn. Dự án điện năng lượng tái tạo của VSH dự kiến có tổng công suất 250 MW.

Việc phát triển hệ thống điện mặt trời trên mặt hồ thủy điện không chỉ giúp VSH tối ưu hóa quỹ đất, mà còn tận dụng được hạ tầng sẵn có, góp phần nâng cao hiệu suất khai thác. Đa dạng hóa nguồn năng lượng, bằng cách đầu tư vào điện mặt trời trên mặt hồ, cũng giúp Công ty tránh được rủi ro phụ thuộc vào điều kiện thủy văn, hoạt động kinh doanh tăng trưởng ổn định.

Vốn là doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản, CTCP Đầu tư châu Á – Thái Bình Dương (mã API), một thành viên của APEC Group, đã quyết định mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực giáo dục với việc góp 51% vốn để thành lập CTCP Tập đoàn Giáo dục UEP (vốn điều lệ dự kiến 1 tỷ đồng). Đây là bước đi chiến lược của API nhằm đa dạng hóa hoạt động kinh doanh, giảm sự phụ thuộc vào lĩnh vực bất động sản.

Trong khi đó, CTCP Ống thép Việt Đức VG PIPE (mã VGS) đánh dấu bước tiến sâu hơn vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, với việc phát triển dự án Khu đô thị Việt Đức Legend City tại huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc. Dự án này có quy mô 62,08 ha, tổng vốn đầu tư 6.269 tỷ đồng. Sự chuyển hướng của VGS diễn ra trong bối cảnh thị trường thép – lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của Công ty – gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Mở rộng hoạt động sang lĩnh vực mới là chiến lược được nhiều doanh nghiệp lựa chọn nhằm tạo dư địa tăng trưởng mới, trong bối cảnh mảng kinh doanh truyền thống đã bão hòa, gặp khó khăn, hoặc đơn giản hơn là nhìn thấy cơ hội từ thị trường mới. Trong quá khứ, chiến lược này đã đem lại hiệu quả tích cực cho nhiều doanh nghiệp. Chẳng hạn, sau giai đoạn kinh doanh suy giảm mạnh vì giá mủ cao su lao dốc (2011-2017), CTCP Cao su Phước Hoà (mã PHR) đã chuyển đổi nhiều quỹ đất cao su sang phát triển bất động sản khu công nghiệp. Mảng bất động sản khu công nghiệp đóng góp ngày càng lớn vào doanh thu của PHR, trung bình từ 13 – 15%, giúp Công ty duy trì hiệu quả kinh doanh cao.

Việc mở rộng ngành hàng kinh doanh của Thế giới di động, hay FPTShop cũng là ví dụ tiêu biểu về câu chuyện tìm động lực tăng trưởng mới khi mảng kinh doanh truyền thống là điện thoại, hàng công nghệ, điện máy dần bị bão hòa. Chứng khoán DSC đánh giá, chuỗi Bách Hóa Xanh sẽ dần chiếm tỷ trọng cao hơn trong cơ cấu doanh thu của Thế giới di động cũng như trở thành động lực tăng trưởng chính của doanh nghiệp trong tương lai. Hay chuỗi nhà thuốc Long Châu đang trở thành động lực tăng trưởng chính cho FPT Shop…

Tuy vậy, không phải chiến lược đầu tư “tay ngang” nào cũng mang đến những kết quả tích cực, như câu chuyện của Tập đoàn Mai Linh.

Cuối năm 2012, thị trường bất động sản xôn xao với thông tin Tập đoàn Mai Linh nợ đến 500 tỷ đồng huy động của các nhà đầu tư với lãi suất từ 18 – 25%/năm, chủ yếu vay ngắn hạn để đầu tư vào nhà xưởng và trụ sở văn phòng phục vụ cho hoạt động vận tải. Tuy nhiên, chiến lược mua bất động sản giá rẻ và bán kiếm lời khi thị trường tăng trưởng không thành công như dự tính. Thị trường bất động sản đi xuống khiến Mai Linh bị chôn vốn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính và hoạt động. Gánh nặng nợ nần cùng việc kinh doanh thua lỗ nhiều năm khiến cho Mai Linh ghi nhận khoản lỗ lũy kế 1.306 tỷ đồng, theo báo cáo mới nhất (cuối năm 2023), vượt quy mô vốn điều lệ (1.246,6 tỷ đồng).

Trở lại với các kế hoạch lấn sân sang lĩnh vực mới của các doanh nghiệp niêm yết trong mùa đại hội năm nay, đáng chú ý là kế hoạch của VGS, bởi quy mô đầu tư của dự án lớn (6.269 tỷ đồng), trong đó vốn góp của nhà đầu tư là 1.149 tỷ đồng, còn vốn vay lên tới 5.120 tỷ đồng. Tại đại hội cổ đông, tổ chức vào ngày 5/4 tới đây, VGS sẽ trình cổ đông thông qua việc ủy quyền cho Hội đồng quản trị chủ động tìm kiếm, đàm phán với ngân hàng thương mại và quyết định các nội dung hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp vay vốn. Chưa tính tới rủi ro của việc đầu tư bất động sản với một nhà đầu tư “tay ngang” thì áp lực huy động vốn, chi phí lãi vay là vấn đề mà doanh nghiệp phải đối mặt trong tương lai.