Thép Nam Kim (NKG) thêm áp lực cạnh tranh

Đầu tư mở rộng công suất

Thép Nam Kim hiện sở hữu công suất 1,2 triệu tấn/năm, đang triển khai xây dựng Nhà máy Phú Mỹ, công suất 800.000 tấn/năm, dự kiến đi vào vận hành quý I/2026 và đạt công suất tối đa từ năm 2027. Đáng chú ý, vốn đầu tư được điều chỉnh từ 4.500 tỷ đồng ban đầu lên 6.200 tỷ đồng, tăng thêm 1.700 tỷ đồng.

Theo Ban lãnh đạo Công ty, việc tăng vốn này chủ yếu nhằm đầu tư dây chuyền, công nghệ sản xuất thép điện từ silic – ứng dụng trong động cơ điện, ô tô, máy biến áp…

Tại Đại hội đồng cổ đông năm 2025, ông Võ Hoàng Vũ – Tổng giám đốc Thép Nam Kim nhấn mạnh, công nghệ của Nhà máy Phú Mỹ hoàn toàn khác biệt, sản phẩm nhắm đến phân khúc chất lượng cao như công nghiệp phụ trợ, ô tô, cơ khí, điện gia dụng – những mảng cạnh tranh chưa quá gay gắt.

Khác với sản phẩm tôn mạ truyền thống, Nhà máy Phú Mỹ được kỳ vọng mở ra hướng đi mới trong chuỗi cung ứng ngành cơ điện, ô tô và điện gia dụng – lĩnh vực mà doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu.

VinMetal nhập cuộc, cạnh tranh trực diện

Dự án Phú Mỹ được kỳ vọng mở lối đi mới cho Thép Nam Kim, nhưng lại đối diện thách thức đầu ra khi thị trường nội địa cạnh tranh khốc liệt và VinMetal nhập cuộc.

Tuy nhiên, kế hoạch này đối mặt thách thức khi có thêm một số “ông lớn” cùng tham gia. Đáng chú ý, ngày 6/10/2025, Tập đoàn Vingroup (mã VIC) thành lập Công ty cổ phần Sản xuất và Kinh doanh VinMetal với vốn điều lệ 10.000 tỷ đồng, công suất giai đoạn 1 khoảng 5 triệu tấn/năm. VinMetal đặt mục tiêu sản xuất thép chất lượng cao phục vụ trực tiếp các dự án của Tập đoàn, đặc biệt cho xe điện VinFast và các công trình hạ tầng giao thông, năng lượng.

Như vậy, phân khúc cao cấp mà Thép Nam Kim nhắm tới sẽ phải đối đầu trực tiếp với đối thủ lớn cả về tiềm lực lẫn thị trường đầu ra.

Đòn bẩy tài chính và áp lực lãi vay

Theo kế hoạch vốn, dự án Phú Mỹ sử dụng 30% vốn chủ sở hữu và 70% vốn vay. Với tổng mức đầu tư 6.200 tỷ đồng, Thép Nam Kim cần vay 4.340 tỷ đồng.

Từ đầu năm 2021 đến cuối năm 2024, tỷ lệ nợ vay phải trả lãi trên vốn chủ sở hữu của Thép Nam Kim tăng từ 67% lên 107%, tương ứng tăng 3.309 tỷ đồng, lên 6.311 tỷ đồng. Tính đến 30/6/2025, nợ vay tăng thêm 545 tỷ đồng, lên 6.857 tỷ đồng – bằng 90,45% vốn chủ sở hữu và tương đương trung bình ngành (90%).

Chi phí xây dựng dở dang cũng tăng mạnh từ 286 tỷ đồng lên hơn 3.010 tỷ đồng, chủ yếu liên quan đến dự án Phú Mỹ. Điều này đồng nghĩa Thép Nam Kim phải gánh áp lực chi phí lãi vay và khấu hao lớn sau khi nhà máy đi vào vận hành (giai đoạn đầu tư được vốn hóa chi phí lãi vay vào vốn đầu tư, nhưng khi vận hành sẽ phải hạch toán chi phí tài chính).

Doanh thu giảm, biên lợi nhuận thu hẹp

Từ cuối năm 2024, đầu 2025, bối cảnh bảo hộ ngành thép tại Mỹ khiến các doanh nghiệp tôn mạ, trong đó có Thép Nam Kim phải chuyển hướng, tập trung vào thị trường nội địa.

Nửa đầu năm 2025, doanh thu của Công ty giảm 27,9% so với cùng kỳ, còn 7.898,6 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu xuất khẩu giảm 50,6%, còn 3.686,9 tỷ đồng (tỷ trọng giảm từ 68,28% xuống 46,7%), trong khi doanh thu nội địa tăng 21,3%, đạt 4.211,7 tỷ đồng (tỷ trọng tăng từ 31,72% lên 53,3%).

Tuy nhiên, cạnh tranh tại thị trường trong nước khiến lợi nhuận ròng giảm mạnh 57,5%, còn 157 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp thu hẹp từ 9,9% xuống 6,8%.

Công ty Chứng khoán Vietcombank ước tính, với tình hình kinh doanh suy giảm ở thị trường xuất khẩu, Thép Nam Kim có thể ghi nhận doanh thu cả năm 2025 giảm 24,3% so với năm 2024, về 15.669 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế giảm 20,8%, về 292 tỷ đồng. Trong đó, sản lượng xuất khẩu dự kiến giảm 52,4%, xuống 295.000 tấn; sản lượng nội địa tăng 30,8%, lên gần 513.000 tấn. Biên lợi nhuận gộp tiếp tục suy giảm.

Câu chuyện từ Pomina

Mở rộng công suất là bước đi chiến lược được nhiều doanh nghiệp sản xuất kỳ vọng nhằm gia tăng sản lượng, mở rộng thị phần so với đối thủ. Tuy nhiên, không ít trường hợp đầu tư sai thời điểm, dẫn đến tái cơ cấu kéo dài nhưng không hiệu quả.

Trong ngành thép cũng có những doanh nghiệp từng rơi vào cảnh “đầu tư không gặp thời”. Điển hình là đầu năm 2011, Công ty cổ phần Thép Pomina (mã POM) khởi công xây dựng nhà máy luyện phôi thép (Pomina 3) công suất 1 triệu tấn/năm tại Khu công nghiệp Phú Mỹ và đưa vào sản xuất chính thức từ quý IV/2012, công suất luyện phôi thép 1,5 triệu tấn và công suất cán thép xây dựng 1,1 triệu tấn. Tới năm 2019, Công ty triển khai dự án lò cao – lò EAF luyện phôi thép có công suất 1 triệu tấn/năm và đã đưa vào sản xuất từ tháng 2/2021, nhưng sau đó phải dừng khai thác cho tới nay.

Dù công suất lớn, nhưng thiếu vốn vận hành, cộng thêm chi phí lãi vay và khấu hao tài sản cố định cao, Pomina rơi vào chuỗi thua lỗ kéo dài, hiện vẫn trong quá trình tái cấu trúc.

Cổ phiếu vẫn tăng mạnh

Bất chấp kinh doanh có dấu hiệu khó khăn, cổ phiếu NKG vẫn tăng mạnh nhờ dòng tiền chảy vào thị trường chứng khoán khi thị trường kỳ vọng được nâng hạng (thực tế, đến ngày 8/10, FTSE Russell ra thông báo nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi, có hiệu lực từ ngày 21/9/2026). Từ ngày 22/4 đến 15/10, cổ phiếu NKG tăng 50,4%, từ 11.300 đồng/cổ phiếu lên 17.000 đồng/cổ phiếu.

Ở mức giá này, theo dữ liệu trên iBoard của Công ty Chứng khoán SSI, cổ phiếu NKG đang giao dịch tại mức định giá P/E 25,54 lần – cao hơn trung bình ngành (19,46 lần) và vượt xa vùng P/E phổ biến của ngành thép (6 – 12 lần).