Thị trường IPO Việt Nam “thức giấc”

VPBank Securities đang chuẩn bị cho kế hoạch IPO lớn

Những phát súng mở màn

Sau giai đoạn lặng sóng kể từ đỉnh cao năm 2007 với 63 thương vụ IPO với tổng giá trị giá 2,55 tỷ USD, thị trường Việt Nam đang dần sôi động trở lại. Một làn sóng mới đang hình thành, không chỉ ở số lượng, mà còn cả chất lượng và quy mô, đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của thị trường vốn cũng như mở ra cơ hội lớn cho nhà đầu tư.

Khởi động cho chu kỳ này là thương vụ chào bán 412 triệu USD của Công ty cổ phần Chứng khoán Kỹ thương (TCBS), dự kiến diễn ra trong quý IV/2025. Ngay sau đó, Vinpearl sẽ đưa 1,8 tỷ cổ phiếu lên sàn HoSE, trong khi F88 nhanh chóng tạo dấu ấn khi đạt vốn hóa hơn 381 triệu USD chỉ sau ba phiên giao dịch trên UPCoM. Những thương vụ này không chỉ mang lại dòng vốn mới cho doanh nghiệp, mà còn phát đi tín hiệu rõ rệt về sự hồi sinh của thị trường sơ cấp.

Đáng chú ý, VPBank Securities (VPBankS) đang chuẩn bị cho kế hoạch IPO lớn. Công ty đặt giá chào bán 33.900 đồng/cổ phiếu cho 375 triệu cổ phiếu, dự kiến huy động hơn 12.700 tỷ đồng, qua đó nâng vốn điều lệ lên 18.750 tỷ đồng. Nguồn vốn thu được sẽ phân bổ cho hoạt động cho vay ký quỹ (68%), đầu tư – tự doanh (30%) và ứng trước tiền bán chứng khoán (2%). Đặc biệt, danh sách đại lý phân phối được mở rộng với sự tham gia của SSI và SHS, bên cạnh Vietcap, cho thấy sức hút mạnh mẽ từ các định chế tài chính lớn.

Ở mảng nông nghiệp, Hòa Phát gây chú ý với kế hoạch IPO tối đa 30 triệu cổ phiếu của Công ty Phát triển nông nghiệp Hòa Phát (HPA), với giá khởi điểm tối thiểu 11.887 đồng/cổ phiếu. Nguồn vốn huy động sẽ được dùng để mở rộng trang trại, nhà máy thức ăn chăn nuôi và bổ sung vốn lưu động. Điều này mở ra cơ hội hiếm có để nhà đầu tư tham gia vào chuỗi nông nghiệp quy mô lớn, dẫn đầu thị trường bò Úc và trứng gà tại miền Bắc.

Trong lĩnh vực bán lẻ, Thế giới Di động (MWG) công bố chiến lược dài hạn đến năm 2030 với kế hoạch tách ba mảng kinh doanh chủ lực – Thế giới Di động, Điện máy Xanh và Bách hóa Xanh thành các công ty độc lập để niêm yết. Mục tiêu không chỉ là huy động vốn, mà còn phản ánh chính xác giá trị doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận gấp đôi vào năm 2030. Đáng chú ý, Bách hóa Xanh sẽ tập trung mở rộng doanh thu, tối ưu vận hành và xây dựng văn hóa hợp tác với đối tác nhằm chuẩn bị cho quá trình IPO.

Làn sóng IPO hiện nay không chỉ đến từ các thương vụ mới, mà còn thể hiện ở quá trình nâng cấp thị trường. Nhiều doanh nghiệp đang lên kế hoạch chuyển sàn từ UPCoM sang Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE), có thể “giải phóng” khoảng 20 tỷ USD vốn hóa, trong đó riêng Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đã hoàn tất chuyển hơn 3,1 tỷ cổ phiếu. Cùng với đó, hệ thống giao dịch mới KRX (hệ thống công nghệ thông tin quản lý và điều hành giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam) và chính sách mở rộng giới hạn sở hữu nước ngoài được kỳ vọng sẽ thu hút thêm khoảng 6 tỷ USD vốn ngoại.

Theo dự báo, trong vòng 9 năm tới, Việt Nam có thể ghi nhận hơn 80 thương vụ IPO với tổng giá trị khoảng 54 tỷ USD – một con số cho thấy tiềm năng tăng trưởng rất lớn của thị trường.

Chính sách rút ngắn “đường lên sàn”

Với sự xuất hiện của nhiều thương vụ quy mô lớn, cùng các chính sách cải cách sâu rộng và sự quan tâm ngày càng lớn từ dòng vốn ngoại, thị trường IPO Việt Nam đang bước vào giai đoạn bứt phá mới.

Một thay đổi mang tính bước ngoặt thúc đẩy làn sóng IPO đến từ việc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ban hành quy chế mới, cho phép xử lý đồng thời hồ sơ IPO và hồ sơ đăng ký niêm yết. Nếu trước đây, doanh nghiệp phải hoàn tất từng bước riêng biệt, dẫn đến thời gian chờ đợi kéo dài, thì nay hai quy trình có thể tiến hành song song.

Cơ chế này giúp doanh nghiệp chuẩn bị điều kiện niêm yết ngay từ giai đoạn IPO, rút ngắn đáng kể thời gian cổ phiếu chính thức được giao dịch sau chào bán. Việc kết nối dữ liệu giữa UBCKNN và HoSE không chỉ tăng tính minh bạch, mà còn giảm chi phí, thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.

Theo ông Bùi Hoàng Hải, Phó chủ tịch UBCKNN, quy định mới đã giải quyết “điểm nghẽn” lớn nhất của thị trường sơ cấp: khoảng thời gian “chết” từ lúc cổ phiếu phát hành đến khi được phép giao dịch. Thay đổi này vừa gia tăng tính thanh khoản, vừa mở rộng cơ hội cho các quỹ đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài vốn bị giới hạn bởi quy định không được nắm giữ cổ phiếu chưa niêm yết.

Cải cách về quy trình và thể chế giúp doanh nghiệp nhanh chóng đưa vốn huy động vào hoạt động sản xuất – kinh doanh hoặc tái cấu trúc tài chính, đồng thời có thể lựa chọn thời điểm định giá và niêm yết thuận lợi hơn. Về phía nhà đầu tư, lợi ích nằm ở khả năng tham gia các thương vụ IPO tiềm năng ngay từ giai đoạn đầu, thay vì phải chờ cổ phiếu lên sàn như trước.

HoSE cũng đã giới thiệu hai bộ chỉ số mới là VNMITECH và VN50 Growth, tập trung vào nhóm doanh nghiệp công nghệ và doanh nghiệp tăng trưởng cao. Đây là tín hiệu cho thấy thị trường đang dịch chuyển theo xu hướng đầu tư theo chủ đề, giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận các cổ phiếu chất lượng và có tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Với sự xuất hiện của nhiều thương vụ quy mô lớn, cùng các chính sách cải cách sâu rộng và sự quan tâm ngày càng lớn từ dòng vốn ngoại, thị trường IPO Việt Nam đang bước vào giai đoạn bứt phá mới. Đặc biệt với nhà đầu tư trẻ, đây không chỉ là cơ hội để chứng kiến sự trưởng thành của thị trường vốn, mà còn là thời điểm để đồng hành cùng những doanh nghiệp tiềm năng trên hành trình tăng trưởng dài hạn.