Nền kinh tế ổn định, tiền tệ căng thẳng nhưng được điều tiết khéo léo
Báo cáo thị trường trái phiếu tháng 8/2025 của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho biết, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà phục hồi vững vàng, bất chấp áp lực lạm phát và biến động tỷ giá. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 8 ước tăng 2,2% so với tháng trước và 8,9% so với cùng kỳ, đưa mức tăng chung 8 tháng lên 8,5% so với cùng kỳ năm 2024. Xuất nhập khẩu cũng khởi sắc, tổng kim ngạch hàng hóa đạt 83,06 tỷ USD, cao hơn 0,9% so với tháng trước và tăng tới 16% so với cùng kỳ; lũy kế 8 tháng đạt 597,93 tỷ USD, giúp cán cân thương mại thặng dư gần 14 tỷ USD. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 10,6% so với cùng kỳ, góp phần duy trì nhịp tăng trưởng tổng cầu.
Lạm phát vẫn được kiểm soát chặt chẽ: CPI tháng 8 tăng nhẹ 0,05% so với tháng trước và 3,24% so với cùng kỳ, bình quân 8 tháng tăng 3,25%, lạm phát cơ bản 3,19%—đều nằm trong mục tiêu của Chính phủ. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đã vượt 11%, phản ánh dòng vốn bơm ra mạnh mẽ cho sản xuất – kinh doanh, cũng là yếu tố khiến thị trường ngoại hối chịu sức ép. Thực tế, tỷ giá VND/USD trên thị trường ngân hàng đã tăng 122 điểm, chạm 26.502 đồng/USD, còn thị trường tự do tăng 360 điểm lên 26.820 đồng/USD.
Để kìm đà tăng tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chủ động bán ngoại tệ kỳ hạn 180 ngày với giá 26.550 đồng/USD, động thái được giới phân tích đánh giá cao vì giúp định hướng tâm lý và xóa bỏ kỳ vọng nới trần tỷ giá. Đồng thời, NHNN bơm ròng 79.517 tỷ đồng qua nghiệp vụ thị trường mở, chủ yếu bằng reverse repo các kỳ hạn 7, 14, 35 và 91 ngày, nhằm đảm bảo thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Diễn biến lãi suất liên ngân hàng vì vậy khá đặc biệt: đầu tháng tăng vọt, với các kỳ hạn từ qua đêm đến 3 tháng lần lượt chạm 3,93% – 5,6%, sau đó hạ nhẹ về cuối kỳ. Trên thị trường bán lẻ, lãi suất huy động của nhiều ngân hàng thương mại tăng thêm 10 – 15 điểm cơ bản ở các kỳ hạn 6–12 tháng, nhưng lãi suất cho vay vẫn được duy trì ở mức thấp nhờ chỉ đạo tiết giảm chi phí và hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp, cho thấy chính sách tiền tệ đang giữ được thế cân bằng giữa ổn định vĩ mô và mục tiêu tăng trưởng.
Trái phiếu Chính phủ: phát hành giảm sâu, lợi suất đồng loạt leo thang
Trong bối cảnh thanh khoản được kiểm soát nhưng chi phí vốn tăng, thị trường trái phiếu Chính phủ tháng 8 trải qua những biến động đáng chú ý. Hoạt động phát hành sơ cấp giảm mạnh khi Kho bạc Nhà nước (KBNN) chỉ huy động 11.464 tỷ đồng, sụt 51% so với tháng 7. Cụ thể, KBNN huy động 350 tỷ đồng kỳ hạn 5 năm, 9.950 tỷ đồng kỳ hạn 10 năm, 1.104 tỷ đồng kỳ hạn 15 năm và 60 tỷ đồng kỳ hạn 30 năm. Tuy nhiên, lãi suất trúng thầu tăng trên diện rộng: 5 năm lên 2,8% (+5 điểm cơ bản), 10 năm đạt 3,45% (+16 điểm), 15 năm 3,45% (+5 điểm) và 30 năm 3,47% (+2 điểm). Lũy kế 8 tháng, tổng lượng phát hành đã đạt 238.714 tỷ đồng, tương đương 47,7% kế hoạch năm 2025, nghĩa là áp lực huy động vốn dồn đáng kể vào những tháng cuối năm.
Trái lại, thị trường thứ cấp duy trì thanh khoản sôi động với tổng giá trị giao dịch 363.500 tỷ đồng, tăng 1% so với tháng trước. Giao dịch outright đạt 277.547 tỷ đồng (+18% MoM) trong khi repo giảm 32% còn 85.953 tỷ đồng, nhưng bình quân mỗi phiên vẫn khoảng 17.300 tỷ đồng. Đường cong lợi suất dịch chuyển lên trên ở tất cả các kỳ hạn: 1 năm chốt tháng ở 2,631% (+9,3 điểm cơ bản), 2 năm 2,673% (+9 điểm), 5 năm 3,01% (+8,1 điểm), 10 năm 3,55% (+1,5 điểm) và 30 năm 3,765% (+4,6 điểm). Việc lợi suất đồng loạt tăng cho thấy kỳ vọng lạm phát cao hơn và chi phí vốn của nhà đầu tư ngày càng lớn.
Một điểm sáng là dòng vốn ngoại tiếp tục đổ vào. Khối ngoại mua ròng 993 tỷ đồng trong tháng, tập trung vào các kỳ hạn 10–15 năm, thể hiện niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào triển vọng kinh tế vĩ mô và khả năng kiểm soát lạm phát của Việt Nam. VCBS dự báo áp lực tăng lợi suất trái phiếu Chính phủ vẫn còn, do nhu cầu phát hành lớn của Chính phủ và lạm phát kỳ vọng chưa giảm, song đà tăng có thể chậm lại trong tháng 9 khi thanh khoản liên ngân hàng ổn định hơn và Fed nhiều khả năng hạ lãi suất.
Triển vọng những tháng cuối năm
VCBS đánh giá áp lực tăng lợi suất trái phiếu Chính phủ vẫn hiện hữu, xuất phát từ ba yếu tố chính:
Nhu cầu phát hành lớn để hoàn thành kế hoạch ngân sách.
Lạm phát kỳ vọng cao cùng lãi suất liên ngân hàng và chi phí vốn tăng.
Tình trạng căng thẳng thanh khoản cục bộ ở một số ngân hàng.
Tuy nhiên, đà tăng có thể chậm lại từ tháng 9 nhờ hai nhân tố: Ngân hàng Nhà nước đã sớm ổn định tỷ giá và hệ thống thanh khoản, trong khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ được dự báo gần như chắc chắn hạ lãi suất trong kỳ họp FOMC tháng 9. Nếu Fed giảm lãi suất, chênh lệch lãi suất VND–USD sẽ thu hẹp, giúp giảm áp lực tỷ giá và qua đó hạ nhiệt kỳ vọng lợi suất trong nước.
VCBS nhận định mặt bằng lợi suất có thể duy trì ở ngưỡng cao nhưng ít biến động hơn trong những tháng tới. Với nền tảng vĩ mô ổn định, sự quan tâm bền vững của khối ngoại và chính sách tiền tệ chủ động, thị trường trái phiếu Việt Nam vẫn được coi là kênh đầu tư an toàn. Tuy nhiên, nhà đầu tư trong nước cần chuẩn bị cho giai đoạn phát hành dồn dập vào cuối năm, khi Kho bạc Nhà nước phải hoàn tất hơn một nửa kế hoạch còn lại của năm 2025. Việc lựa chọn kỳ hạn dài hay trung bình nên căn cứ vào diễn biến lạm phát và chính sách lãi suất toàn cầu, nhất là các động thái của Fed, để tối ưu hóa lợi suất đầu tư.
Tóm lại, tháng 8/2025, trái phiếu Chính phủ Việt Nam chứng kiến lượng phát hành sụt giảm nhưng lợi suất đồng loạt tăng, trong khi giao dịch thứ cấp và dòng vốn ngoại vẫn dồi dào. Triển vọng những tháng cuối năm cho thấy áp lực lợi suất chưa hạ nhiệt hoàn toàn, song chính sách điều hành tỷ giá và tín hiệu nới lỏng từ Fed có thể giúp thị trường bước vào trạng thái ổn định hơn, mở ra cơ hội cho nhà đầu tư dài hạn.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/thi-truong-trai-phieu-cho-quyet-sach-cua-fed-trong-thang-9-1401248.html
