“Tín hiệu lạ” từ mức tăng trưởng lợi nhuận đột biến trong mùa báo cáo quý 3

Lợi nhuận tăng mạnh chủ yếu đến từ hoạt động kinh doanh khác

Theo thống kê của FiinGroup, lợi nhuận sau thuế toàn thị trường trong quý 3/2025 tăng mạnh 41,8% so với cùng kỳ, dẫn dắt bởi nhóm phi tài chính với mức tăng 50,4%, trong khi nhóm tài chính chỉ tăng 34,1% mặc dù Chứng khoán và Bảo hiểm đều ghi nhận lợi nhuận tăng vượt trội.

Đáng chú ý, đóng góp chính vào mức tăng trưởng cao đến từ các khoản thu nhập tài chính như bán tài sản, lãi tỷ giá hay hoàn nhập dự phòng, hơn là từ hoạt động kinh doanh lõi.

Cụ thể, lợi nhuận lõi chỉ tăng 16,7% YoY, đánh dấu quý thứ tư liên tiếp giảm tốc kể từ đỉnh Q4/2024. Các khoản thu nhập tài chính này chủ yếu tập trung tại các doanh nghiệp đầu ngành như VIC, VCG, GEE, GEX, VGI và MWG.

Trong quý 3/2025, lợi nhuận lõi của nhóm vốn hóa lớn VN30 – nhóm có hiệu suất giá cổ phiếu vượt trội so với VN-INDEX suy giảm nhẹ 2,4% YoY do kết quả kém tích cực từ các ngành dẫn dắt như Ngân hàng và Bất động sản.

Ngược lại, lợi nhuận lõi của nhóm vốn hóa vừa (VNMID) và nhỏ (VNSML) bứt phá mạnh, lần lượt tăng 62,4% và 44,2% YoY, được thúc đẩy bởi sự phục hồi của nhiều ngành như Bán lẻ, Thép, Xây dựng, Vật liệu xây dựng, Thủy sản, Khai thác Dầu khí và Phân bón. Tuy nhiên, hai nhóm này chỉ chiếm tỷ trọng dưới 30% trong cơ cấu lợi nhuận lõi trên HOSE nên ảnh hưởng không đáng kể lên tăng trưởng chung.

Nhóm ngành nào bứt phá?

Xét theo ngành, tăng trưởng kém tích cực ở nhóm chủ chốt, nhưng bứt phá ở nhiều ngành nhỏ.

Trong nhóm tăng trưởng , động lực đến từ cả hoạt động kinh doanh lõi và thu nhập tài chính. Nổi bật là các doanh nghiệp Dầu khí như PVS, PVD, TOS, Viễn thông với VGI, cùng nhóm Vật liệu & Xây dựng bao gồm VCG, SJG, BMP, PC1 và CTD. Ngành viễn thông cũng là ngành có lợi nhuận lõi bứt phá mạnh nhất với mức tăng trưởng 247% so với cùng kỳ.

Ngành Bảo hiểm cũng ghi nhận tăng trưởng mạnh, với BVH, PVI, MIG nổi bật nhờ nền so sánh thấp khi cùng kỳ chịu ảnh hưởng từ bão Yagi.  Tuy nhiên, rủi ro bồi thường từ các cơn bão sau tháng 9 vẫn chưa được phản ánh trong kết quả kinh doanh quý 3, nên tăng trưởng lợi nhuận có thể chững lại trong quý 4/2025.

Ngành Bán lẻ, tiêu biểu là MWG và FRT, tăng trưởng nhờ cải thiện hiệu quả vận hành và sự hồi phục về sức mua các sản phẩm ICT. Trong ngành Hóa chất, lợi nhuận của DGC hồi phục chậm, trong khi nhóm Cao su (DPR), Nhựa (AAA) và Phân bón (DCM, DPM, DDV) ghi nhận mức tăng trưởng đáng chú ý.

Ở nhóm hồi phục , nổi bật là Hàng cá nhân với PNJ, khi biên lợi nhuận cải thiện mạnh nhờ giá vàng tăng cao. Ngành Hàng & Dịch vụ công nghiệp cũng đạt mức tăng trưởng cao, điển hình là Cảng hàng không (ACV), Vận tải thủy và Điện tử & Thiết bị điện (GEX, GEE).

Nhóm giảm tốc chứng kiến sự phân hóa mạnh trong Thực phẩm & Đồ uống, với suy giảm ở Sữa và Đường, giảm tốc ở Chăn nuôi (HAG, DBC) và một số mảng Thực phẩm, trong khi Thủy sản và Bia hồi phục. Nhóm Tiện ích ghi nhận lợi nhuận giảm tốc ở Điện và đi ngang ở Phân phối khí (GAS).

Trong khi đó, nhóm suy giảm nổi bật là Bất động sản, khi lợi nhuận bất ngờ đảo chiều giảm sau nhiều quý tăng trưởng. Nguyên nhân chính là thu nhập tài chính không đủ bù đắp mức sụt giảm từ hoạt động kinh doanh chính, trong đó doanh thu bàn giao dự án giảm mạnh đóng vai trò chủ đạo.

Tính đến hết 9 tháng 2025, phần lớn các ngành đã hoàn thành trên 85% kế hoạch lợi nhuận năm, cho thấy kết quả kinh doanh bám sát mục tiêu. Một số ngành như Truyền thông, Viễn thông, Dầu khí và Hóa chất đã vượt xa kế hoạch nhờ nền thấp năm trước và biên lợi nhuận cải thiện.

Trong khi đó, Ngân hàng và Bất động sản vẫn là hai nhóm có tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thấp nhất, lần lượt khoảng 74,6% và 52,5%. Ngược lại, các ngành Bán lẻ, Bảo hiểm, Tiện ích và Xây dựng & Vật liệu duy trì đà tăng ổn định, tạo cơ sở để hoàn thành và thậm chí vượt kế hoạch lợi nhuận năm trong quý cuối cùng.