TS Hồ Quốc Tuấn dự báo lộ trình dòng tiền ngoại “đổ bộ” thị trường chứng khoán Việt Nam

Trong bối cảnh kinh tế quốc tế đang có những yếu tố thuận lợi như tình hình thuế quan đã rõ ràng hơn, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed cũng đang trong xu hướng giảm dần lãi suất và ở trong nước, thị trường chứng khoán đã được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp… những yếu tố này đã mang lại nhiều kỳ vọng về việc dòng tiền toàn cầu sẽ vào Việt Nam mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Trao đổi về vấn đề này trong Talk show Phố Tài chính (The Finance Street Talk Show) trên VTV8, các chuyên gia đánh giá, các dòng vốn từ các quỹ thụ động sẽ sớm vào thị trường chứng khoán Việt Nam theo lộ trình, còn những quỹ chủ động và các dòng vốn khác cũng đang quan tâm vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh nền kinh tế đang tăng trưởng tích cực, thị trường chứng khoán được nâng hạng và các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt.

BTV Khánh Ly: Như ông cũng đã thấy, Fed đã tiếp tục giảm lãi suất chỉ trong thời gian ngắn và dự báo còn giảm tiếp trong thời gian tới, trong khi thị trường chứng khoán Việt Nam đã được nâng hạng v ới nhiều kỳ vọng, tuy nhiên đến thời điểm này, người ta vẫn thấy khối ngoại bán ròng và chưa có nhiều dấu hiệu quay đầu mua ròng, là vì sao?

TS. H ồ Quốc Tuấn , Giảng viên Cao cấp Đại học Bristol, Anh: Mọi người đều kỳ vọng khi nâng hạng có hai dòng vốn sẽ vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Nhóm thứ nhất là kỳ vọng dòng vốn từ các quỹ thụ động có khả năng sẽ đầu tư vào sau khi Việt Nam lên hạng chính thức sau tháng 3/2026, chúng ta có FTSE Emerging market All cap và dòng vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam dự kiến có thể chiếm khoảng từ 0,3% – 0,5%, tương đương 300 – 500 triệu USD. Đây là dòng vốn gần như chắc chắn sẽ vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thứ hai là các quỹ chủ động, họ không bắt buộc phải đưa cổ phiếu ở Việt Nam vào trong rổ dù chúng ta có được nâng hạng hay không, họ sẽ phải đánh giá tất cả các cổ phiếu với các tiêu chí như mức thanh khoản, tiềm năng, quản trị công ty,… có phù hợp với tiêu chí của quỹ họ hay không.

Và dòng vốn đến từ các quỹ này được dự báo sẽ lớn hơn rất nhiều, với khoảng dự báo khá rộng từ 1 tỷ đến hơn 7 tỷ USD tùy tổ chức (thậm chí có tổ chức cho rằng có thể đến 10 tỷ USD). Điều đó là do họ đoán từ phong cách quản lý tài sản của các quỹ chủ động và triển vọng của kinh tế Việt Nam mà dự phóng doanh thu, lợi nhuận và độ hấp dẫn của công ty niêm yết Việt Nam.

Ngoài ra, lý do mà khối ngoại vẫn đang bán ròng, tôi nghĩ là vấn đề chung của khu vực châu Á, Mặc dù dòng vốn vào thị trường mới nổi đã hồi phục rất mạnh sau sau cú sốc về thông tin thuế quan mà Tổng thống Mỹ đưa ra vào tháng Tư. Khu vực châu Á cũng được hưởng lợi nhưng với mức độ hưởng lợi không đồng đều. Một phần dòng tiền di chuyển về thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản và rút ra khỏi thị trường Trung Quốc và sau đó tái phân phối tại khu vực ASEAN.

Như vậy, hiện dòng vốn toàn cầu đang có xu hướng đi vào những quốc gia nào và những kênh tài sản nào và vì sao?

TS. H ồ Quốc Tuấn: Đầu tiên, trước khi FED vừa ra quyết định giảm lãi suất thêm một lần nữa vào cuối tháng 10, thị trường đã có dấu hiệu di chuyển vốn ra khỏi Mỹ một phần và đang nhắm tới thị trường châu Âu, một phần như tôi đã trao đổi và chắc chắn trước hay sau cũng sẽ quay trở lại các thị trường mới nổi vì thị trường mới nổi là khu vực có tăng trưởng dự kiến năm sau tốt hơn hẳn so với các thị trường phát triển, cho nên đó là cơ hội. Đặc biệt khi rủi ro về thương mại và thuế quan đang giảm đi, tôi nghĩ rằng cơ hội dòng vốn vào thị trường mới nổi là rất rõ ràng.

Yếu tố thứ hai, với động thái của FED tiếp tục cắt giảm lãi suất trong lần gần nhất, các nhà đầu tư toàn cầu sẽ phải tính dần việc di chuyển dòng tiền ra khỏi các khoản đầu tư có thu nhập ổn định, tận dụng mặt bằng lãi suất cao hiện nay ở Mỹ hay Anh. Với xu hướng gần đây, tôi dự đoán FED sẽ còn tiếp tục cắt giảm lãi suất nữa và khi đó dòng tiền sẽ phải cân nhắc có nên di chuyển sang các thị trường Châu Á hay không. Tại thị trường Châu Á, có hai nhóm thị trường, một là nhóm các thị trường đã phát triển, ví dụ Nhật Bản, Hàn Quốc. Ngoài ra là thị trường mới nổi, ví dụ Trung Quốc, Ấn Độ và các nước đang bật lên khu vực ASEAN, trong đó có Việt Nam chúng ta.

Nhưng dòng tiền di chuyển ra khỏi những kênh đầu tư có lãi suất cố định cao và an toàn ở Mỹ sang thị trường mới nổi, chưa hẳn đã vào kênh cổ phiếu. Từ đầu năm tới nay, ta cũng thấy có những lúc tiền đổ vào Châu Á, nhưng lại là kênh trái phiếu, ví dụ như hồi tháng 6 năm nay. Ngoài ra còn phải kể đến những kênh đầu tư khác ngoài cổ phiếu như vàng, cũng đang chia sẻ một phần dòng tiền của các quỹ đầu tư. Dù vậy, tôi nghĩ rằng khi dòng tiền dịch chuyển dần ra khỏi các kênh trữ tiền an toàn và vẫn đang hưởng lợi lãi suất cao hiện nay, sớm muộn họ cũng phải tìm về kênh cổ phiếu ở thị trường mới nổi.

Ông dự báo thế nào về dòng tiền vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới?

TS. H ồ Quốc Tuấn: Về câu chuyện về dòng vốn ngoại, tôi nghĩ vấn đề chỉ là thời gian. Với việc nâng hạng và với tăng trưởng của Việt Nam hiện nay, các nhà đầu tư sẽ thay đổi và họ đang nhìn nhận rằng Việt Nam đang thật sự nghiêm túc với con số tăng trưởng hơn 8% cho năm nay và đạt hai con số cho năm tiếp theo, cùng với các chính sách thúc đẩy tăng trưởng nhanh hơn.

Tuy nhiên vẫn còn một vấn đề mà các nhà đầu tư ngoại đang còn lo ngại đó chính là yếu tố tỷ giá. Đây là yếu tố mà chúng ta sẽ phải kiểm soát tốt hơn để nhà đầu tư nước ngoài họ yên tâm hơn.

Bên cạnh dòng vốn nước ngoài thì dòng tiền trong nước cũng là một yếu tố đáng quan tâm. Dòng vốn trong nước sẽ phụ thuộc vào các chính sách của Chính phủ đang muốn khuyến khích phát triển thị trường chứng khoán như thế nào và chúng ta phải có ưu đãi để nhà đầu tư thấy rằng đầu tư vào chứng khoán là một kênh đầu tư hiệu quả. Khi dòng vốn trong nước dồi dào, dòng tiền ngoại nhìn vào đó cũng sẽ yên tâm vào thị trường Việt Nam.

Vâng, ông có thể chia sẻ chi tiết hơn về dự báo lộ trình dòng tiền ngoại vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới không?

TS. H ồ Quốc Tuấn: Nói về lộ trình, hầu như chúng ta chắc chắn sau tháng 3/2026, nếu mọi chuyện thuận lợi thị trường chính thức được xác nhận nâng hạng sau kỳ review lại, dòng tiền sẽ bắt đầu cơ cấu.

Đầu tiên, tôi nghĩ là từ tháng 3 đến tháng 6, các quỹ thụ động, đặc biệt là FTSE Emerging All Cap Index sẽ bắt đầu chuẩn bị, sắp xếp danh mục và chọn đưa cổ phiếu nào. Sau đó, khoảng tháng từ tháng 6/2026 đến tháng 9/2026 sẽ bắt đầu thấy dòng vốn thụ động vào Việt Nam, như vậy trong năm 2026 chắc chắn chúng ta sẽ nhận được dòng vốn từ các quỹ thụ động.

Còn đối với các quỹ chủ động, từ bây giờ họ đã bắt đầu quan sát và sau tháng 3/2026 khi chúng ta có thông tin thuận lợi để tháng 9 chính thức nâng hạng, tôi nghĩ các quỹ chủ động sẽ bắt đầu giải ngân tiền, lúc đó họ sẽ lựa chọn cổ phiếu vào trong rổ lựa chọn của họ.

Nhưng thực tế, trước khi nâng hạng, chúng ta cũng đã có vốn của các quỹ quốc tế đổ vào nên lúc đó ta sẽ xem họ bán ròng mấy năm vừa qua, trong năm tới họ có bán ròng nữa hay không, câu chuyện đấy cũng khó đoán và điều này phụ thuộc nhiều vào tăng trưởng, tỷ giá, cũng như xuất khẩu và động lực tăng trưởng tiêu dùng ở Việt Nam có bị ảnh hưởng nhiều bởi mức áp thuế của Mỹ hay không.

Với bối cảnh như vậy, dự báo thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ ra sao trong thời gian tới và các thành viên trên thị trường sẽ cần chuẩn bị những gì để đón dòng vốn sắp tới?

TS. H ồ Quốc Tuấn: Việt Nam đang có có lợi khi chúng ta đặt mục tiêu tăng trưởng cao và gần như chúng ta sẽ tìm cách đạt được, nếu tính tăng trưởng kinh tế đạt 10% trong năm 2026 thì các công ty kinh doanh trong môi trường tăng trưởng 10%, nhiều khả năng họ sẽ đạt tỷ suất lợi nhuận cao hơn nhiều. Như vậy về mặt tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, câu chuyện về vĩ mô, ổn định về tỷ giá trong mắt nhà đầu tư nước ngoài sẽ là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư.

Hiện dòng vốn ngoại mới chỉ chiếm phần giao dịch tương đối nhỏ so với tổng giá trị giao dịch trên thị trường và thanh khoản vẫn đang đến từ dòng vốn trong nước. Chính vì vậy, theo tôi các yếu tố nội tại của thị trường, của nền kinh tế là rất quan trọng để thu hút dòng vốn trong và ngoài nước vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới.

Một điểm đáng lưu ý là định giá thị trường Việt Nam hiện vẫn còn thấp so với khu vực. Theo dữ liệu từ Fiintrade, định giá P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện quanh mức 14,9 lần, tăng hơn 11% trong 6 tháng, nhưng so với mặt bằng trung bình khoảng hơn 16 lần của nhóm thị trường mới nổi thì đây vẫn đang là mức hấp dẫn. Ngoài ra dự kiến mức lợi nhuận của các doanh nghiệp sẽ tăng mạnh, như tôi nói ở trên – nhờ vào định hướng tăng trưởng kinh tế 2 con số trong năm tới thì sẽ còn kéo P/E xuống thấp hơn nữa trong tương lai.

Như vậy, thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng mạnh hay không, thu hút nhà đầu tư hay không, bất kể nước ngoài hay trong nước, theo tôi, mấu chốt là phải khiến cho nhà đầu tư tin vào 3 điều.

Một là ổn định vĩ mô, tăng trưởng cao, mà vẫn duy trì ổn định tỷ giá và lạm phát. Thứ hai là chứng khoán sẽ được thúc đẩy là kênh đầu tư phổ biến và được quan tâm hỗ trợ chính sách trong tương lai, để giữ thanh khoản cao trong nhóm hàng đầu ASEAN, nghĩa là dòng tiền nội địa phải vào ổn định.

Thanh khoản và sự tham gia nhiệt tình của người dân trong nước vào thị trường cổ phiếu là một điều cần cải thiện để giúp quảng bá thị trường một cách tự nhiên đến các nhà đầu tư nước ngoài, mà điều này đòi hỏi sự minh bạch, quản trị công ty tốt và hàng hóa chất lượng.

Cuối cùng, là cho thấy sự tăng trưởng lợi nhuận cao và bền vững của các công ty niêm yết. Chúng ta làm được đến đâu thì mức độ hấp dẫn của thị trường cổ phiếu sẽ gia tăng đến đó.