Takaya Awata đã biến một quán ăn nhỏ ven đường thành Toridoll Holdings, tập đoàn điều hành chuỗi nhà hàng mì udon nổi tiếng Marugame Seimen và từ đó bước vào hàng ngũ tỷ phú Nhật Bản.
“Chúng tôi tạo ra tâm lý muốn ăn thử để kéo thực khách đến với các nhà hàng của Toridoll Holdings”, Takaya Awata – nhà sáng lập, chủ tịch kiêm CEO Toridoll Holdings.
Hành trình biến một quán nhỏ thành tập đoàn 7 tỷ đô
Năm 1985, khi mới 23 tuổi với số tiền dành dụm ít ỏi, Takaya Awata mở nhà hàng đầu tiên tại Kakogawa, một thành phố ven biển thuộc vùng nội địa Seto. Ông đặt tên nhà hàng là Toridoll Sanban-kan – nghĩa là “Toridoll số ba”, như lời tự hứa rằng sẽ nhanh chóng mở thêm 2 chi nhánh để hoàn thành mục tiêu khiêm tốn ban đầu là sở hữu 3 nhà hàng riêng.
Gần bốn thập kỷ sau, lời hứa nhỏ ấy đã trở thành hiện thực ngoài sức tưởng tượng. Toridoll Holdings nay là công ty niêm yết trên sàn Tokyo, điều hành 21 thương hiệu với gần 2.000 nhà hàng tại 28 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới.
Thương hiệu trụ cột Marugame Seimen (được biết đến ở nước ngoài với tên Marugame Udon) dẫn đầu Nhật Bản về doanh thu và quy mô chuỗi nhà hàng. Mô hình “ẩm thực nhanh” này đã giúp Takaya Awata chính thức gia nhập hàng ngũ tỷ phú vào năm 2023.
Tại trụ sở chính của Toridoll ở Shibuya (Tokyo), doanh nhân 62 tuổi chia sẻ ông đặt mục tiêu đưa doanh thu tập đoàn đạt 1.000 tỷ yen (7 tỷ USD) trong vòng 10 năm tới, đồng thời mở rộng quy mô toàn cầu để giảm sự phụ thuộc vào thị trường nội địa vốn đang bão hòa.
Theo Deloitte, thị trường thức ăn nhanh toàn cầu đạt hơn 1.000 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng 5%/năm giai đoạn 2019–2023, nhanh nhất trong toàn ngành dịch vụ thực phẩm. Tuy nhiên, tại Nhật Bản, dân số già hóa, thiếu hụt nhân lực và chi phí vận hành tăng cao khiến các doanh nghiệp nhà hàng đối mặt với nhiều thách thức.
Toridoll phải cạnh tranh trực tiếp với những “ông lớn” như Hanamaru Udon (thuộc Yoshinoya Holdings), Zensho Holdings (Sukiya), McDonald’s, KFC cùng hàng loạt chuỗi cửa hàng tiện lợi và siêu thị đồ ăn sẵn.
Thế nhưng, bất chấp áp lực cạnh tranh, Toridoll vẫn đạt doanh thu kỷ lục 232 tỷ yen (1,64 tỷ USD) trong năm tài khóa kết thúc tháng 3/2024, tăng 38% nhờ thị trường quốc tế, cùng lợi nhuận thuần 5,7 tỷ yen, tăng 48%.
Bí quyết giúp chinh phục thực khách toàn cầu
Toridoll đặt mục tiêu tăng gấp 3 lợi nhuận và đạt 420 tỷ yen doanh thu vào năm 2028, trong đó một nửa đến từ thị trường quốc tế. Tập đoàn dự kiến mở rộng lên 4.900 nhà hàng với 3.000 chi nhánh ở nước ngoài và kỳ vọng doanh thu quốc tế sẽ tăng gần 60% trong 3–5 năm tới.
Hiện Marugame Seimen có 264 nhà hàng toàn cầu, từ Hawaii (Mỹ) đến Phnom Penh (Campuchia). Mỗi thị trường đều có thực đơn tùy biến phù hợp với khẩu vị địa phương như nước dùng cay hơn tại Indonesia hay mì udon lạnh kèm gà rán và salad ở Mỹ.
Bên cạnh đó, Toridoll còn phát triển nhiều thương hiệu khác, trải dài từ ẩm thực đường phố châu Á, yakitori, mì ramen cho tới pizza và pancake phương Tây.
Theo Nikkei (6/2024), 44% doanh nghiệp nhà hàng Nhật Bản có cơ sở ở nước ngoài dự định mở thêm chi nhánh, tăng mạnh so với năm trước – minh chứng cho xu hướng “toàn cầu hóa ẩm thực Nhật”.
Một trong những điểm đặc trưng của Marugame Seimen là khu bếp mở, nơi thực khách có thể tận mắt chứng kiến quy trình nhào bột, cán và cắt sợi mì trước khi chế biến. Với giá chỉ từ 340 yen (chưa đến 3 USD) một tô, khách hàng còn có thể tự chọn hành lá, gừng băm và tempura miễn phí, vừa ngon miệng, vừa “mãn nhãn”.
“Chỉ bán sản phẩm thôi vẫn chưa đủ. Điều quan trọng nhất là phải tạo ra giá trị trải nghiệm cho khách hàng”, Takaya Awata nói.
Để đảm bảo chất lượng đồng nhất, Toridoll xây dựng đội ngũ Menshokunin – “nghệ nhân nấu mì udon”. Tỷ lệ đạt chứng nhận chỉ 30%, thể hiện tiêu chuẩn nghiêm ngặt và tinh thần “kando” – sự xúc động và kết nối cảm xúc mà Awata luôn đề cao.
Để thúc đẩy tăng trưởng, Toridoll dành 100 tỷ yen (639 triệu USD) cho các thương vụ M&A, đã giải ngân khoảng 20% và nhận được hơn 100 lời mời đầu tư. Hai thương hiệu trụ cột ở nước ngoài là Marugame Seimen và Tam Jai (chuỗi mì gạo Hong Kong) đóng vai trò then chốt trong chiến lược toàn cầu hóa.
Năm 2024, Marugame Seimen mở rộng sang Canada, trong khi Tam Jai tiến vào Úc, New Zealand, Philippines và Malaysia. Toridoll mua lại Tam Jai năm 2018 với giá 243 triệu USD và niêm yết công ty này trên sàn Hong Kong năm 2021.
Song song đó, Awata đầu tư 93 triệu bảng Anh (118 triệu USD) để mua lại Fulham Shore, công ty sở hữu chuỗi pizza Franco Manca và nhà hàng Hy Lạp The Real Greek. Franco Manca, nổi tiếng với quy trình làm bánh ngay trước mặt khách hàng, đã mở chi nhánh đầu tiên tại Tây Ban Nha.
“Takaya Awata chỉ đầu tư vào những doanh nghiệp có yếu tố kando – sự kết nối cảm xúc sâu sắc”, Marcel Khan, CEO Fulham Shore chia sẻ.
Biến khó khăn thành sức mạnh trở thành tỷ phú
Hành trình của Takaya Awata không hề dễ dàng. Cha mất sớm, ông phải nghỉ học đại học và làm nhiều công việc để phụ giúp gia đình. Khi làm tại một quán cà phê, ông phát hiện niềm vui trong việc nấu nướng và phục vụ thực khách.
Để tích cóp vốn, ông trở thành tài xế xe tải – công việc vất vả nhưng thu nhập ổn định. Một quán gà nướng nhỏ gần nơi làm việc đã truyền cảm hứng để ông mở cửa hàng đầu tiên, lấy tên Toridoll vì “dễ nhớ”.
Cuối thập niên 1990, trong chuyến trở về quê nội ở Marugame (Kagawa) – vùng nổi tiếng với mì udon Sanuki, ông nhận thấy các xe đẩy nấu mì trực tiếp trước mặt khách luôn đông người. Từ đó, ý tưởng Marugame Seimen ra đời vào năm 2000.
Dịch cúm H5N1 năm 2004 từng khiến chuỗi gà nướng của ông lao đao, nhưng chính khủng hoảng ấy buộc Awata chuyển hướng sang mì udon và thành công rực rỡ. Năm 2006, Toridoll chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán Tokyo.
Đến năm 2011, Marugame Udon Waikiki (Hawaii) khai trương và nhanh chóng trở thành “cửa hàng vàng” của tập đoàn với doanh thu hơn 100 triệu yen/tháng.
Từ đó, Awata liên tục mở rộng đầu tư: Wok To Walk (Hà Lan, 2015), Boat Noodle (Malaysia, 2016), Zundo-ya (Nhật Bản, 2017), Monster Curry (Singapore, 2018)… Dù chịu thiệt hại nặng do đại dịch COVID-19, Toridoll nhanh chóng phục hồi nhờ mô hình drive-through và mì ly mang đi, hiện chiếm 10–20% doanh số.
Bên ngoài công việc, Takaya Awata là người yêu nghệ thuật. Ông sở hữu nhiều tác phẩm của họa sĩ Lou Zhenggang (Trung Quốc) và thậm chí mua một tòa nhà ở khu Hiroo (Tokyo) để làm phòng trưng bày riêng, dưới tầng hầm là quầy sushi nhỏ.
“Tôi luôn có tham vọng điều hành một doanh nghiệp lớn và chưa có ý định dừng lại”, Takaya Awata nói.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/tu-tai-xe-xe-tai-nguoi-dan-ong-vuot-qua-kho-khan-tro-thanh-ty-phu-am-thuc-khien-mcdonald-s-va-kfc-phai-de-chung-1407994.html
