Quả chuối của Việt Nam đang trở thành “ngôi sao mới” trên thị trường quốc tế, chinh phục cả những thị trường khó tính như Nhật Bản và Trung Quốc.
Chuối không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn là “trái cây hạnh phúc” đúng nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Giàu kali, chất xơ và vitamin, chuối giúp giảm căng thẳng, tăng năng lượng và cải thiện sức khỏe tinh thần. Từ đầu thế kỷ 20, Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ đã công nhận chuối là “siêu thực phẩm” có lợi cho trẻ em.
Theo Cục Hải quan Việt Nam, trong 8 tháng đầu năm 2025, chuối là mặt hàng xuất khẩu lớn thứ ba trong nhóm trái cây của Việt Nam. Năm 2024, Nhật Bản nhập khẩu tới 33.000 tấn chuối Việt, tăng gần 14 lần so với năm 2019. Riêng tháng 7/2025, lượng chuối xuất sang khu vực Tokyo tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Ở Trung Quốc, chuối Việt đã vượt Philippines để chiếm gần 50% thị phần nhập khẩu nhờ chất lượng cải thiện, mẫu mã đẹp và lợi thế vận chuyển.
Hiện cả nước có khoảng 160.000 ha trồng chuối. Nếu chỉ 30% diện tích đạt chuẩn xuất khẩu, với doanh thu trung bình 25.000 USD/ha, ngành hàng này có thể dễ dàng đạt ngưỡng 1 tỉ USD/năm. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, ngành chuối Việt Nam cần một chiến lược phát triển bền vững, hướng tới giá trị lâu dài thay vì tăng trưởng ngắn hạn.
Ảnh minh họa.
Việt Nam có điều kiện thuận lợi để trồng chuối từ khí hậu nhiệt đới, thổ nhưỡng màu mỡ đến kinh nghiệm canh tác lâu đời. Tuy nhiên, năng lực cạnh tranh quốc tế của chuối Việt vẫn phụ thuộc lớn vào khâu tổ chức sản xuất, chế biến và logistics.
Theo các chuyên gia, để hướng tới ngành chuối xuất khẩu tỉ USD, Việt Nam cần xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ giống, canh tác, chế biến, bảo quản tới truy xuất nguồn gốc. Việc đa dạng hóa thị trường cũng cấp thiết, khi hiện nay Trung Quốc vẫn chiếm khoảng 70% tổng lượng xuất khẩu chuối của Việt Nam tiềm ẩn rủi ro về phụ thuộc thị trường.
Song song, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng trọt: Chọn giống năng suất cao, kháng bệnh tốt; Áp dụng canh tác tiết kiệm nước, thân thiện môi trường; Xây dựng vùng nguyên liệu đạt chứng nhận xanh như: GlobalGAP hay VietGAP. Đây không chỉ là yêu cầu của các thị trường nhập khẩu cao cấp mà còn là “giấy thông hành” cho nông sản Việt trong thời đại phát triển bền vững.
Doanh nghiệp tiên phong và hướng đi bền vững
Một trong những doanh nghiệp tiên phong là Hoàng Anh Gia Lai (HAGL), với khoảng 7.000 ha chuối, coi đây là cây trồng chiến lược để tái cấu trúc sản xuất.
Năm 2024, chuối mang về 378 triệu USD kim ngạch xuất khẩu, tương đương khoảng 2.400 USD/ha. Các chuyên gia dự báo nếu Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng này, kết hợp đầu tư vào công nghệ bảo quản chế biến sâu chứng nhận xanh, giá trị xuất khẩu chuối có thể chạm mốc 4 tỉ USD trong vài năm tới, gấp 10 lần hiện nay.
Bên cạnh đó, đầu tư vào chế biến sâu để tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng như chuối sấy, nước ép, bột chuối, snack dinh dưỡng sẽ giúp tăng lợi nhuận, giảm lãng phí và tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu. Cùng với đó, liên kết chuỗi giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp – nhà phân phối sẽ là chìa khóa đảm bảo lợi ích hài hòa và ổn định đầu ra.
Trong bối cảnh thế giới hướng đến nông nghiệp carbon thấp, chuối Việt có cơ hội trở thành biểu tượng mới cho nông sản xanh và bền vững, vừa mang lại giá trị xuất khẩu cao, vừa tạo sinh kế ổn định cho người nông dân.
Từ “trái cây hạnh phúc”, chuối Việt đang trên hành trình trở thành “trái cây tỉ đô”, góp phần khẳng định vị thế nông sản Việt trên bản đồ thế giới, không chỉ nhờ sản lượng, mà bởi chất lượng, trách nhiệm và tầm nhìn phát triển bền vững.
Minh Khang
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/viet-nam-so-huu-trai-cay-hanh-phuc-chinh-phuc-nhat-ban-hut-manh-thi-truong-trung-quoc/36421261
