VinaCapital: Sau nâng hạng, mục tiêu mở rộng quy mô TTCK Việt Nam đạt 120% GDP vào năm 2030

VinaCapital: Sau nâng hạng, mục tiêu mở rộng quy mô TTCK Việt Nam đạt 120% GDP vào năm 2030

FTSE Russell vừa công bố nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam từ Thị trường cận biên lên Thị trường mới nổi thứ cấp, có hiệu lực từ thứ Hai ngày 21/09/2026 và tùy thuộc vào kết quả của đợt rà soát vào tháng 3/2026.

Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell công nhận Việt Nam đã đáp ứng đầy đủ tất cả tiêu chí cần thiết để được nâng hạng lên Thị trường mới nổi thứ cấp theo Khung Phân loại Quốc gia Cổ phiếu FTSE. Tuy nhiên, Ủy ban Tư vấn của FTSE Russell cho biết vẫn còn một số quan ngại liên quan đến khả năng tiếp cận của các công ty môi giới nước ngoài khi giao dịch tại thị trường Việt Nam. Mặc dù đây không phải là điều kiện bắt buộc của thị trường mới nổi thứ cấp, nhưng FTSE Russell nhấn mạnh việc mở rộng khả năng tiếp cận cho các nhà đầu tư nước ngoài là yếu tố quan trọng, hỗ trợ việc mô phỏng chỉ số và đáp ứng nhu cầu của cộng đồng đầu tư toàn cầu. Vì vậy, Việt Nam sẽ được xem xét lại vào tháng 3/2026 nhằm đánh giá tiến độ khắc phục vấn đề này. Nếu đạt kết quả tích cực, FTSE Russell sẽ chính thức xác nhận nâng hạng và công bố kế hoạch triển khai cụ thể vào tháng 3/2026.

VinaCapital tin rằng cơ quan quản lý thị trường tại Việt Nam có thể chủ động đưa ra giải pháp cho vấn đề này, qua đó giúp Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2026 theo kế hoạch.

Lộ trình nâng hạng từng bước

Xét đến tính thanh khoản của thị trường và năng lực của các công ty chứng khoán trong việc cung cấp dịch vụ không yêu cầu ký quỹ đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, các quỹ theo dõi chỉ số sẽ thực hiện mua vào theo nhiều đợt. Với quy mô của TTCK Việt Nam, VinaCapital dự kiến ​​việc mua vào sẽ được chia đều thành 2 đợt.

Việc nâng hạng là sự ghi nhận những nỗ lực mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam, đặc biệt trong 2 năm qua, trong việc triển khai toàn diện kế hoạch cải cách, đổi mới. Các nỗ lực này bao gồm đầu tư vào hạ tầng công nghệ, giới thiệu các sản phẩm tài chính mới, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường cho các nhà đầu tư nước ngoài. Trong 3 năm qua, Việt Nam đã chứng kiến dòng vốn nước ngoài rút ròng đáng kể, lên tới 8.5 tỷ USD, nhưng VinaCapital tin rằng việc nâng hạng lần này sẽ là bước ngoặt, mở ra cơ hội để thị trường thu hút dòng vốn ngoại từ các quỹ đầu tư tập trung vào nhóm thị trường mới nổi.

Thành tựu này không phải mục tiêu cuối cùng mà là bước khởi đầu mới, đặt ra những yêu cầu và thách thức cấp thiết cho sự phát triển tiếp theo – với mục tiêu chiến lược là mở rộng quy mô TTCK Việt Nam đạt mức 120% GDP vào năm 2030, so với mức hiện tại là 75% GDP.

Phân tích dòng vốn nước ngoài

Theo ước tính, việc nâng hạng thị trường mới nổi bởi FTSE Russell có thể bổ sung dòng vốn từ 5-6 tỷ USD cho TTCK Việt Nam. Sau khi được nâng hạng, Việt Nam sẽ được đưa vào chỉ số FTSE EM All Cap (với quy mô theo dõi khoảng 100 tỷ USD). VinaCapital ước tính Việt Nam có thể chiếm khoảng 0.3% trong chỉ số này (tương đương 300 triệu USD dòng vốn thụ động cho chỉ số FTSE EM All Cap) với khoảng 30 cổ phiếu được đưa vào chỉ số.

Tổng thể, khi tính cả các quỹ chỉ số thị trường mới nổi khác, Việt Nam dự kiến nhận được khoảng 5-6 tỷ USD dòng vốn nước ngoài, bao gồm 1 tỷ USD dòng vốn thụ động và 4-5 tỷ USD vốn chủ động. Mặc dù con số này không quá lớn nhưng đây là sự chuyển biến quan trọng và tích cực đối với Việt Nam, đặc biệt sau 3 năm liên tiếp chứng kiến dòng vốn ngoại bán ròng. Sự trở lại của dòng vốn ngoại dự kiến sẽ cải thiện thanh khoản, củng cố niềm tin của nhà đầu tư, và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường vốn Việt Nam.

Sau khi nâng hạng thị trường mới nổi thứ cấp

Việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi là cột mốc quan trọng đối với Việt Nam. Tuy nhiên, thách thức lớn hơn nằm ở việc duy trì và củng cố vị thế này trong dài hạn. Để làm được điều đó, Việt Nam cần thực hiện thêm các cải cách toàn diện nhằm tăng chiều sâu, hiện đại hóa và quá trình phát triển bền vững của thị trường vốn.

Thành lập Cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (Central Counterparty System – CCP) vào cuối năm 2026

Trong khi mô hình giao dịch không yêu cầu ứng trước tiền (Non-Prefunding – NPF) được xem là giải pháp tạm thời nhằm đáp ứng tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell, thì việc xây dựng hệ thống CCP lại là giải pháp mang tính lâu dài và bền vững hơn. Theo lộ trình của Chính phủ, Việt Nam sẽ thành lập công ty con phụ trách CCP trực thuộc Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), phù hợp với tiêu chuẩn của MSCI. Dự kiến, khung pháp lý và thể chế cần thiết sẽ được hoàn thiện vào cuối năm 2026, và hệ thống CCP sẽ chính thức đi vào hoạt động trong quý 1/2027.

Nâng cao khả năng tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài là yếu tố then chốt

Việc nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài là một trong những bước quan trọng để nâng cao khả năng tiếp cận thị trường. Bên cạnh đó, việc xây dựng khung pháp lý cho các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá cũng đóng vai trò thiết yếu, giúp các nhà đầu tư tổ chức dài hạn quản lý hiệu quả hơn rủi ro tiền tệ khi đầu tư vào các thị trường mới nổi. Bên cạnh đó, các vấn đề như thiếu báo cáo chi tiết bằng tiếng Anh và chuẩn hóa dữ liệu thị trường cũng cần được cải thiện để giúp nâng cao mức độ quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài.

Cần đa dạng hóa ngành và có thêm nhiều đợt IPO chất lượng cao

Hiện tại, TTCK Việt Nam vẫn phụ thuộc rất nhiều vào 2 ngành chủ chốt là Tài chính (37%) và Bất động sản (19%). Cơ cấu ngành đa dạng hơn sẽ giúp thị trường phản ánh tốt nền kinh tế nói chung và giảm sự phụ thuộc quá mức vào Ngân hàng và Bất động sản. Ở phương diện khác, làn sóng IPO sắp tới sẽ thúc đẩy vốn hóa thị trường và giúp cân bằng lại cơ cấu ngành của TTCK. Sự đa dạng này cũng giúp tăng cường thanh khoản thị trường và thu hút nhiều nhà đầu tư hơn với các chiến lược và khẩu vị rủi ro khác nhau. Về lâu dài, một thị trường đa dạng sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững, củng cố niềm tin của nhà đầu tư và hỗ trợ sự phát triển liên tục của thị trường vốn.

Thị trường vốn Việt Nam – Hành trình đầy khát vọng phía trước

Từ đầu năm đến nay, TTCK Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng trên 34% tính theo VND, với thanh khoản thị trường hiện dẫn đầu khu vực ASEAN – trung bình đạt khoảng 1 tỷ USD/phiên giao dịch.

Tuy nhiên, quy mô tổng thể của TTCK Việt Nam (trên 300 tỷ USD trên 3 sàn giao dịch) vẫn còn khiêm tốn. Theo Chiến lược Phát triển Thị trường Chứng khoán Việt Nam đến năm 2030 (Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Chính phủ), mục tiêu là mở rộng quy mô TTCK lên 120% GDP vào năm 2030 – so với mức hiện tại 75% – đồng thời phát triển thị trường trái phiếu đạt ít nhất 58% GDP, gần gấp đôi so với tổng giá trị trái phiếu đang lưu hành hiện nay là 32% GDP. Trong đó, trái phiếu doanh nghiệp dự kiến chiếm ít nhất 25% GDP vào năm 2030, so với chưa đến 10% hiện nay. Việt Nam cũng đang nỗ lực đáp ứng các yêu cầu cần thiết để được đưa vào Chỉ số thị trường mới nổi MSCI, qua đó có thể thu hút dòng vốn đáng kể.

Không chỉ mở rộng quy mô, quan trọng hơn, VinaCapital tin rằng mục tiêu cuối cùng của Chính phủ là xây dựng nền tảng cho sự tự chủ tài chính quốc gia – tăng cường năng lực nội tại của các doanh nghiệp Việt Nam, nâng cao tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để các doanh nghiệp có thể cạnh tranh và hội nhập sâu rộng vào thị trường toàn cầu.

VinaCapital duy trì sự lạc quan về triển vọng của TTCK. Về lâu dài, VinaCapital tin rằng tăng trưởng kinh tế vẫn là yếu tố quyết định chính cho hiệu suất của TTCK. TTCK Việt Nam hiện vẫn đang giao dịch với mức định giá khá hợp lý, khoảng 13 lần P/E dự phóng. Trong bối cảnh nâng hạng thị trường, kỳ vọng mức định giá của VN-Index có thể tăng thêm từ 15-20% trong vòng 12-18 tháng tới. Điều này phản ánh triển vọng kinh tế tích cực của Việt Nam, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ, tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp dự kiến khoảng 15% trong 1-2 năm tới, cùng khả năng định giá lại của VN-Index sau khi được nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Hàn Đông

FILI

– 15:00 08/10/2025