Việc phát triển tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đang bước vào giai đoạn nước rút trong khâu chuẩn bị, khi Bộ Xây dựng vừa chính thức phát đi hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ đầu tư theo đúng quy định của Luật Đầu tư. Thời hạn chót để các doanh nghiệp nộp đầy đủ hồ sơ là ngày 18/6, mở ra bước sàng lọc quan trọng nhằm xác định những nhà đầu tư thực sự đủ năng lực triển khai dự án hạ tầng mang tính biểu tượng quốc gia này.
5 nhà đầu tư đề xuất, ai đủ điều kiện đi tiếp?
Theo Văn bản số 4986 do Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh ký ban hành, các nhà đầu tư quan tâm đến dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam cần khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, căn cứ theo Điều 33 của Luật Đầu tư hiện hành. Văn bản được ban hành trong bối cảnh có ít nhất 5 doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đã gửi đề xuất sơ bộ đến Chính phủ và các bộ ngành liên quan.
Trong số này, nổi bật là VinSpeed, doanh nghiệp thành viên của Vingroup – tập đoàn tư nhân đa ngành lớn nhất Việt Nam. Theo phương án đề xuất, VinSpeed cam kết tự thu xếp 20% vốn (tương đương khoảng 12,27 tỷ USD), phần còn lại đề nghị được vay từ nguồn vốn nhà nước với lãi suất 0% trong 35 năm. Thời gian thi công dự kiến 5 năm và khai thác trong 99 năm. Phía VinSpeed cho rằng đây là giải pháp tài chính dung hòa giữa lợi ích ngân sách và hiệu quả đầu tư tư nhân.
Tương tự, Thaco (Tập đoàn Trường Hải) cũng đề xuất phương án đầu tư với cơ cấu 20% vốn tự có, phần còn lại huy động từ các nguồn trong và ngoài nước. Dự án được chia thành hai giai đoạn, thời gian thi công 7 năm, vận hành 70 năm. Với thế mạnh trong xây dựng hạ tầng và sản xuất công nghiệp, Thaco là một trong những ứng viên đáng chú ý cho vai trò nhà đầu tư chiến lược.
Một đề xuất khác gây xôn xao dư luận thời gian qua đến từ liên danh Mekolor – Great USA, khi tuyên bố có thể tự thu xếp toàn bộ 100 tỷ USD để triển khai tuyến đường sắt, nếu được giao mặt bằng sạch. Đại diện Mekolor từng cam kết hoàn thành và đưa dự án vào vận hành sau 5 năm kể từ thời điểm bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, năng lực tài chính thực tế của liên danh này đang gây nhiều tranh cãi, khi Mekolor là một doanh nghiệp siêu nhỏ, ít được biết đến trên thị trường.
Hai doanh nghiệp còn lại cũng đã nộp đề xuất sơ bộ là Công ty CP Vận tải Đường sắt Việt Nam và Công ty CP Xây dựng Thăng Long Quốc gia. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng khẳng định tất cả các đề xuất hiện nay đều đang ở mức sơ khai, mang tính khởi đầu, chưa đủ điều kiện để được xem xét phê duyệt.
Mốc khởi động tháng 8 và yêu cầu về hồ sơ đầy đủ
Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là công trình giao thông chiến lược, có tổng chiều dài khoảng 1.541km, đi qua 20 tỉnh thành (sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, còn lại 15 địa phương). Tuyến này kết nối từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP.HCM), với 23 nhà ga – bao gồm 5 ga vận chuyển hàng hóa – và diện tích đất sử dụng sơ bộ gần 11.000 ha. Tổng vốn đầu tư dự kiến vào khoảng 67,34 tỷ USD.
Ngày 16/6 vừa qua, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành và địa phương nhằm đốc thúc công tác giải phóng mặt bằng, khởi động sớm dự án. Theo chỉ đạo của Chính phủ, công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư sẽ được tách thành dự án riêng, sử dụng ngân sách Trung ương, triển khai từ tháng 8/2025.
Để kịp tiến độ này, các địa phương phải nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ quy hoạch, xác định khu tái định cư và lên phương án đền bù, hỗ trợ. Việc khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự kiến hoàn tất vào quý IV/2026 và tổ chức lựa chọn nhà thầu trong quý IV/2027.
Hiện, các doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn nước rút nhằm chứng minh năng lực và sự nghiêm túc với siêu dự án hạ tầng “thế kỷ” của Việt Nam. Bộ Xây dựng sẽ phối hợp cùng các bộ ngành tổng hợp, báo cáo Thủ tướng, trước khi chuyển sang bước tiếp theo theo quy định tại Điều 34 của Luật Đầu tư.
Tính đến thời điểm hiện tại, dư luận đang dành sự quan tâm lớn cho VinSpeed và Thaco – hai tập đoàn có nền tảng tài chính vững chắc, kinh nghiệm triển khai các dự án quy mô lớn và đặc biệt là cam kết rõ ràng về cấu trúc vốn. Dù vậy, quyết định cuối cùng vẫn phụ thuộc vào chất lượng hồ sơ, tính khả thi của phương án đề xuất và quy trình thẩm định nghiêm ngặt từ phía các cơ quan quản lý.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/vingroup-thaco-nhan-chi-dao-nong-ve-du-an-duong-sat-cao-toc-bac-nam-1385770.html
