Nam Việt bứt phá với “quân bài” tilapia, Vĩnh Hoàn giữ nhịp ổn định
Ngành thủy sản Việt Nam đang bước qua giai đoạn thử lửa khi biến động thuế quan tại các thị trường lớn liên tục tạo sóng. Nhưng trái với những lo ngại ban đầu, kết quả kinh doanh trong quý III/2025 vừa qua lại cho thấy một bức tranh ngược chiều khi doanh thu hợp nhất của ba doanh nghiệp niêm yết lớn nhất ngành gồm Vĩnh Hoàn (VHC), Nam Việt (ANV) và Sao Ta (FMC) đều tăng hơn 13% so với cùng kỳ. Ẩn sau những con số là sự trỗi dậy của những cấu trúc kinh doanh linh hoạt, biết tận dụng chuyển động thương mại toàn cầu để giữ nhịp tăng trưởng.
Trong đó, Nam Việt nổi lên như tâm điểm khi lợi nhuận quý III tăng gấp 9 lần, đạt 283 tỷ đồng. Sự bứt phá này đến từ cú hích mạnh ở mảng cá rô phi (tilapia), đây là sản phẩm từng chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ cấu xuất khẩu nhưng nay đã vươn lên chiếm gần 30% doanh thu của doanh nghiệp này.
Theo số liệu hải quan, kim ngạch xuất khẩu tilapia của ANV quý vừa qua tăng tới 328% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ nhu cầu từ Mỹ. Thị trường này hiện chiếm hơn 36% tổng giá trị xuất khẩu của công ty, tăng gấp ba lần so với năm ngoái. Khi Mỹ duy trì chính sách đa dạng hóa nguồn cung ngoài Trung Quốc để tránh rủi ro thuế, lợi thế của các nhà xuất khẩu Việt càng được củng cố. ANV vốn đang chiếm 60% thị phần xuất khẩu tilapia cả nước, gần như giữ vị thế độc tôn ở phân khúc này.
Nếu Nam Việt được nhắc đến như một cú nhảy vọt bất ngờ, thì Vĩnh Hoàn vẫn giữ nhịp ổn định và bản lĩnh của doanh nghiệp dẫn đầu. Quý III vừa qua, công ty đạt 3.471 tỷ đồng doanh thu, tăng nhẹ 5,9% so với cùng kỳ và lợi nhuận ròng đạt 433 tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ. Dù nhu cầu tại Mỹ có dấu hiệu chững lại do áp dụng mức thuế đối ứng 20%, Vĩnh Hoàn vẫn duy trì doanh số nhờ mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác và tối ưu chi phí bán hàng.
Biên lợi nhuận gộp của công ty chỉ giảm nhẹ xuống 16,8%, còn tỷ lệ chi phí SG&A/doanh thu giảm về 4,2%, thấp hơn đáng kể so với năm ngoái. Với 1.125 tỷ đồng lợi nhuận trong 9 tháng, VHC gần như đang đi đúng tiến độ kế hoạch năm.
FMC chịu sức ép thuế
Trái ngược với hai doanh nghiệp trên, Sao Ta (FMC) dù vẫn giữ nền tảng hoạt động vững vàng, song lại đang chịu sức ép lớn hơn từ biến động thuế. Với mô hình xuất khẩu theo điều kiện DDP (Delivered Duty Paid), công ty phải tự gánh phần thuế “đối ứng” mà Mỹ áp dụng, khiến chi phí thương mại quý III tăng vọt 87% lên 316 tỷ đồng.
Chỉ riêng khoản thuế mới này đã chiếm 166 tỷ đồng trong quý. Dẫu vậy, FMC vẫn kịp cải thiện biên lợi nhuận gộp lên 14% nhờ tăng tỷ trọng tôm nuôi tự chủ, giúp giảm giá vốn nguyên liệu. Doanh thu quý III đạt gần 3.000 tỷ đồng, tăng nhẹ 5% và lợi nhuận ròng 97 tỷ đồng, tăng 22%. Có thể thấy rõ, áp lực chi phí sẽ còn kéo dài với FMC trong năm tới.
Nhìn rộng hơn, dù Mỹ giảm một phần thuế nhập khẩu đối với thủy sản Trung Quốc, khoảng cách thuế hiệu dụng giữa hàng Trung Quốc và Việt Nam vẫn quanh 25%, điều này đủ để duy trì lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt. Cùng lúc, nguồn cung cá tra trong nước đang thắt chặt do sản lượng cá giống giảm, trong khi tồn kho toàn cầu ở mức thấp, dự kiến sẽ đẩy giá xuất khẩu cá tra tăng trở lại trong năm 2026. Đây là nền tảng để các doanh nghiệp như Vĩnh Hoàn và Nam Việt tiếp tục hưởng lợi kép, vừa từ giá bán cải thiện, vừa từ xu hướng chuyển dịch đơn hàng khỏi Trung Quốc.
Sự phân hóa giữa ba doanh nghiệp lớn cũng phần nào phản ánh cấu trúc mới của ngành. Một bên là Nam Việt đang định hình mũi nhọn tăng trưởng mới từ tilapia, song hành cùng chuỗi giá trị khép kín. Bên kia là Vĩnh Hoàn, biểu tượng của ổn định và tích lũy dài hạn.
Và ở giữa, Sao Ta vẫn miệt mài duy trì sản lượng, mở rộng trang trại để chờ sóng thuận lợi trở lại. Trong bức tranh toàn cảnh ấy, ngành thủy sản Việt Nam đang cho thấy một điều là dù những “con sóng thuế” có thể còn dâng cao, nhưng các doanh nghiệp đầu ngành đã sẵn sàng lướt qua bằng chiến lược linh hoạt, năng lực sản xuất chủ động và vị thế ngày càng vững trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/vinh-hoan-vhc-nam-viet-anv-vuot-phep-thu-thue-quan-sao-ta-fmc-gang-guong-giai-bai-toan-kho-1413878.html
