Khi pin trở thành “điểm dừng” của hành vi tiêu dùng
Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi năng lượng và khuyến khích sử dụng xe điện thay thế xe xăng, nhiều cơ hội khởi nghiệp mới đã và đang mở ra, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng hỗ trợ. Một trong những mô hình nổi bật chính là dịch vụ trạm sạc kết hợp tiện ích tiêu dùng, được ví như “mảnh đất màu mỡ” cho các nhà sáng lập năng động, có khả năng nắm bắt nhu cầu thị trường.
Xe điện – nhất là xe máy điện có lợi thế chi phí vận hành thấp nhưng lại đối mặt với một bài toán lớn: hạ tầng sạc chưa đồng bộ. Không phải ai cũng có điều kiện sạc tại nhà, đặc biệt là nhóm lao động di chuyển nhiều như tài xế công nghệ, giao hàng hoặc người lao động phổ thông. Điều đó tạo ra một khoảng trống thị trường rõ rệt: cần những điểm sạc thuận tiện, giá rẻ, dễ tiếp cận và kết hợp thêm dịch vụ thiết yếu như ăn uống, nghỉ ngơi, vệ sinh.
Khi hành vi sạc điện có tính chu kỳ và dự báo được – ví dụ: sạc giữa trưa, sạc ban đêm, sạc khi chờ ca làm, thì đây chính là thời gian “vàng” để tích hợp tiêu dùng. Một không gian có thể đáp ứng cả nhu cầu năng lượng cho phương tiện lẫn nhu cầu cơ bản cho con người sẽ có tính thu hút rất cao, nhất là với nhóm khách hàng sử dụng xe điện làm phương tiện mưu sinh.
Mô hình “trạm sạc + dịch vụ” – giải pháp đầu tư vừa túi
Không cần phải là doanh nghiệp lớn hay gọi vốn triệu đô, nhiều startup có thể bắt đầu từ quy mô nhỏ: một điểm sạc vài chục mét vuông, tích hợp ổ cắm, bàn ghế, đồ uống, phòng nghỉ, nhà vệ sinh. Chi phí vận hành thấp, khách hàng ổn định theo ngày, mô hình này vừa dễ nhân rộng, vừa dễ quản lý.
Một số nơi còn triển khai thêm dịch vụ gửi xe qua đêm, sạc theo gói tháng, hoặc giao nhận xe tận nhà để sạc – giúp gia tăng nguồn thu và giữ chân khách hàng trung thành. Tùy vào đối tượng phục vụ, người khởi nghiệp có thể linh hoạt lựa chọn hình thức: phục vụ tài xế công nghệ, sinh viên dùng xe điện, công nhân tại các khu công nghiệp hay cư dân khu đô thị mới.
Quan trọng hơn, đây là một mô hình đa giá trị: tạo thêm tiện ích đô thị, thúc đẩy tiêu dùng bền vững và góp phần hiện thực hóa chính sách chuyển đổi xanh.
Chính sách là chất xúc tác cho thị trường
Chuyển đổi xe xăng sang xe điện là xu thế không thể đảo ngược. Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều kế hoạch và chiến lược thúc đẩy sử dụng phương tiện không phát thải, bao gồm miễn giảm phí, thuế cho xe điện, hỗ trợ hạ tầng sạc, khuyến khích sản xuất trong nước.
Nhiều thành phố lớn đang chuẩn bị các đề án cụ thể để hạn chế xe xăng, hướng đến đội ngũ giao thông xanh – trong đó có kế hoạch chuyển đổi hàng trăm nghìn xe hai bánh phục vụ vận chuyển, giao nhận sang xe điện. Điều này mở ra nhu cầu rất lớn về sạc điện phân tán, không thể chỉ trông chờ vào vài trạm lớn tập trung.
Từ bài học quốc tế, mô hình “sạc ở mọi nơi” đã giúp nhiều thành phố như Thành Đô (Trung Quốc) chuyển đổi phương tiện nhanh chóng nhờ tận dụng cửa hàng tiện lợi, tiệm sửa xe, thậm chí cả quán ăn làm điểm đặt sạc.
Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi và nội địa hóa mô hình này thông qua các sáng kiến khởi nghiệp bản địa.
Tuy mô hình này có tiềm năng, nhưng không thể phủ nhận những thách thức về tính bền vững. Thói quen người dùng có thể thay đổi, khả năng mở rộng phụ thuộc vào quy hoạch đô thị, giá điện, an toàn phòng cháy và cả sự cạnh tranh từ các hãng lớn đầu tư vào hạ tầng sạc nhanh.
Do đó, người khởi nghiệp cần xác định rõ định hướng: tập trung vào dịch vụ F&B có trạm sạc đi kèm, hay trở thành nhà khai thác điểm sạc có dịch vụ phụ trợ. Mỗi hướng sẽ kéo theo chiến lược vận hành, nhân sự và định vị thị trường khác nhau.
Song nếu làm đúng, nghĩa là chọn đúng phân khúc, đúng thời điểm và vận hành linh hoạt, mô hình này hoàn toàn có thể trở thành một mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái xe điện tại Việt Nam.
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/xe-dien-len-ngoi-mot-mo-hinh-khoi-nghiep-dang-cham-dung-nhu-cau-thoi-dai-1392633.html
