Xu hướng dịch chuyển của thị trường đầu tư tư nhân Việt Nam

Báo cáo khảo sát thị trường đầu tư tư nhân (PE) Việt Nam 2025 của Grant Thornton Việt Nam cho thấy, năm 2025 sẽ chứng kiến sự lạc quan trở lại, với xu hướng chuyển dịch từ chiến lược phòng thủ (tập trung vào tiết giảm chi phí) sang các chiến lược tăng trưởng, nhấn mạnh khả năng mở rộng, đổi mới sáng tạo và tạo giá trị thông qua công nghệ số.

Khẩu vị đầu tư gia tăng đối với các thương vụ công nghệ quy mô lớn

Từ năm 2023 đến 2024, thị trường đầu tư PE ghi nhận xu hướng chững lại rõ rệt. Năm 2023, tổng giá trị giao dịch đạt mức cao nhất trong vòng 5 năm, được thúc đẩy bởi một số thương vụ tiêu biểu như Sumitomo Mitsui Banking Corporation mua lại 15% cổ phần VPBank với giá gần 1.5 tỷ USD – thương vụ PE lớn nhất trong lĩnh vực tài chính; Thomson Medical Group Limited đầu tư 400 triệu USD vào Far East Medical Vietnam Limited; Bain Capital rót 250 triệu USD vào Masan Group; KKR đầu tư 120 triệu USD vào EQuest Group.

Trái ngược với 2023, năm 2024 không ghi nhận các thương vụ quy mô lớn, dẫn đến tổng giá trị giao dịch được công bố sụt giảm mạnh, mặc dù số lượng thương vụ chỉ giảm nhẹ.

Trong suốt năm 2024, hoạt động giao dịch diễn ra tương đối ổn định theo quý, với trung bình 7 – 9 thương vụ hoàn tất mỗi quý. Những thương vụ đáng chú ý phải kể đến khoản đầu tư của Warburg Pincus vào Bệnh viện Xuyên Á; Công ty Quản lý Đầu tư CDH đầu tư vào chuỗi Bách Hóa Xanh.

Những tín hiệu tích cực hơn đã xuất hiện trong quý 1/2025, khi thị trường đầu tư PE ghi nhận 5 thương vụ hoàn tất với tổng giá trị 76 triệu USD. Dù số lượng thương vụ giảm so với cùng kỳ năm trước, giá trị trung bình mỗi thương vụ lại tăng đáng kể, phản ánh niềm tin của nhà đầu tư đang dần hồi phục.

Những tín hiệu ban đầu cho thấy có thể xuất hiện sự dịch chuyển trong xu hướng đầu tư công nghệ, đặc biệt về quy mô thương vụ. Một ví dụ tiêu biểu là Techcoop – một startup agritech của Việt Nam – đã gọi vốn thành công vòng Series A trị giá 70 triệu USD vào tháng 2/2025.

Sự thành công trong việc huy động vốn của Techcoop cho thấy khẩu vị đầu tư đang gia tăng đối với các thương vụ công nghệ quy mô lớn, báo hiệu năm 2025 có thể chứng kiến sự dịch chuyển rõ nét sang các khoản đầu tư lớn hơn, khi các công ty công nghệ tại Việt Nam trưởng thành và mở rộng quy mô.

Tiềm năng tăng trưởng theo ngành và tăng trưởng kinh tế là hai yếu tố tác động lớn nhất

Sau giai đoạn định giá sụt giảm trong năm 2023, thị trường PE toàn cầu đã dần ổn định trở lại vào năm 2024. Hệ số nhân định giá trung vị (median entry multiple) cho các thương vụ mua lại (buyout) toàn cầu gần như không thay đổi, giữ ở mức 11 lần EBITDA, so với 10.9 lần trong năm 2023.

Mặc dù chưa có số liệu cụ thể về hệ số định giá cho các thương vụ PE tại Việt Nam, xu hướng chung của thị trường cho thấy Việt Nam cũng không nằm ngoài làn sóng suy giảm định giá toàn cầu.

Tuy nhiên, tâm lý của nhà đầu tư cho năm 2025 lại mang đến sự lạc quan. Khảo sát cho thấy 94% người tham gia kỳ vọng hệ số định giá sẽ tăng trong năm nay, trái ngược hoàn toàn với khảo sát năm trước khi 58% dự đoán định giá sẽ tiếp tục giảm.

Sự chuyển biến này phản ánh niềm tin rằng giai đoạn khó khăn nhất đã qua và nhà đầu tư đang kỳ vọng vào điều kiện vĩ mô cải thiện, hoạt động giao dịch trở nên sôi động hơn và dòng vốn mới sẽ chảy vào thị trường.

Kết quả khảo sát năm 2025 cũng chỉ ra các yếu tố chính định hình kỳ vọng của nhà đầu tư đối với định giá. Tiềm năng tăng trưởng theo ngành (21%) và tăng trưởng kinh tế (18%) là hai yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất, phản ánh niềm tin vào tốc độ tăng trưởng dài hạn của Việt Nam trong các ngành cốt lõi. Tuy nhiên, các yếu tố bất định của kinh tế toàn cầu (14%) và xu hướng lãi suất/lạm phát (12%) vẫn là mối quan tâm đáng kể.

Dù nền kinh tế Việt Nam đã thể hiện khả năng phục hồi tốt, nhưng trong bối cảnh toàn cầu ngày càng gắn kết, các yếu tố bên ngoài như lạm phát, tăng lãi suất hay nguy cơ suy thoái kinh tế có thể ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư. Bên cạnh đó, các yếu tố địa chính trị, đặc biệt là việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tái tập trung vào chủ nghĩa bảo hộ thương mại, có thể gia tăng biến động. Các chính sách “Nước Mỹ trên hết” và khả năng tăng thuế quan có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam, vốn dựa vào xuất khẩu, tuy nhiên tác động tích cực hay tiêu cực vẫn chưa rõ ràng.

Việc tuân thủ ESG (5%) và các quy định về thuế (5%) được xếp ở mức độ ưu tiên khá thấp cho thấy đây không phải là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư PE tại Việt Nam, trái ngược với xu hướng toàn cầu.

Cũng theo khảo sát, y tế và dược phẩm, công nghệ, giáo dục là 3 ngành hấp dẫn nhất trong 12 tháng tới.

Trong đó, y tế và dược phẩm được thúc đẩy bởi nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, đầu tư công vào hạ tầng y tế ngày càng lớn, cùng với sự gia tăng của tầng lớp trung lưu có xu hướng ưu tiên sức khỏe và chất lượng sống.

Công nghệ được thúc đẩy bởi quá trình chuyển đổi số nhanh chóng tại Việt Nam, hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động, và mức độ ứng dụng ngày càng cao của AI, fintech và các giải pháp điện toán đám mây.

Giáo dục được hỗ trợ bởi nhu cầu ngày càng tăng đối với giáo dục tư nhân, các nền tảng học tập số và đào tạo nghề khi cảnh Việt Nam chú trọng nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động.

Lĩnh vực vận tải và logistics (10%) vẫn là trọng tâm đầu tư, phản ánh vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam với tư cách là trung tâm sản xuất lớn trong khu vực Đông Nam Á và nhu cầu ngày càng cao đối với các giải pháp chuỗi cung ứng hiệu quả. Đầu tư vào logistics thông minh, giao hàng chặng cuối (last-mile) và chuỗi cung ứng lạnh được kỳ vọng sẽ tăng mạnh khi Việt Nam tiếp tục củng cố vị thế trong mạng lưới thương mại toàn cầu.

Các ngành hấp dẫn nhất trong 12 tháng tới theo bình chọn của người tham gia khảo sát