PGS.TS Trần Đình Thiên – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – cho rằng, tin giả không còn là “chuyện mạng xã hội” đơn thuần mà đã trở thành hiểm họa cho cả nền kinh tế.
PGS.TS Trần Đình Thiên nói về tình trạng tấn công bằng tin giả. Ảnh: Thuận Hiền
Bởi thế, động thái khởi kiện và các hành động pháp lý khác của Vingroup đối với một số cá nhân, tổ chức tung tin sai sự thật không chỉ để bảo vệ uy tín một doanh nghiệp mà còn để cảnh tỉnh xã hội và kêu gọi Nhà nước cùng cộng đồng hành động quyết liệt hơn trước vấn nạn này.
Từ cú “ném đá” mạng xã hội đến mối đe dọa kinh tế
Theo quan điểm của ông, hành động của Vingroup có ý nghĩa như thế nào đối với môi trường kinh doanh Việt Nam hiện nay? Đây chỉ đơn thuần là tự vệ hay còn mang thông điệp gì phía sau?
– Theo tôi, đây là hành động chính đáng, nhằm tự bảo vệ uy tín, danh dự và lợi ích của doanh nghiệp một cách công khai, đàng hoàng. Dù vì bất cứ lý do gì, với động cơ nào, thì tin bịa đặt, sai sự thật luôn gây hậu quả nặng nề, không chỉ làm tổn hại cá nhân, mà còn có thể phá hoại cả doanh nghiệp, khách hàng, đối tác, ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống hàng nghìn, hàng vạn lao động. Nguy hiểm hơn, làm méo mó môi trường kinh doanh, phá vỡ cạnh tranh lành mạnh, bào mòn niềm tin xã hội và kỷ cương Nhà nước.
Trong trường hợp của Vingroup, tôi cho rằng, với vị thế là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu của nền kinh tế, việc khởi kiện là cần thiết, thậm chí là cấp bách, để làm sáng tỏ vấn đề, cho thấy rất nhiều thông tin xấu thời gian qua đều là bịa đặt, giả mạo.
Hơn thế, cách làm này còn cổ động cho các doanh nghiệp Việt Nam, hiện hãy còn rất “ngại” đứng lên tự bảo vệ mỗi khi lâm vào hoàn cảnh tương tự, cũng còn thiếu loại năng lực tự bảo vệ lợi ích chính đáng của mình, đặc biệt là theo cách công khai, đàng hoàng, dựa vào pháp luật. Điều này là đặc biệt quan trọng để hình thành và phát triển môi trường kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh và thượng tôn pháp luật của Việt Nam.
Thực tế liệu có đáng lo như vậy không bởi những hành vi tung tin sai sự thật đã xuất hiện trong thời gian dài, chứ không chỉ hiện tại, thưa ông?
– Tin giả không phải mới, nhưng hiện nay đã ở mức báo động đỏ với tốc độ lan truyền khủng khiếp, mức độ nguy hại lan rộng từ cá nhân, doanh nghiệp đến xã hội và Nhà nước.
Thông tin sai sự thật trên tài khoản Facebook Hiền Nguyễn. Hiện Vingroup đã gửi đơn kiện chủ tài khoản này lên tòa án tại Mỹ.
Cần lưu ý rằng tin giả, dù xuất phát từ động cơ nào – để câu view, triệt hạ đối thủ hay nhằm mục đích phá hoại môi trường kinh doanh, thì tổn hại do nó gây ra không chỉ dừng ở một doanh nghiệp. Chưa kể, có thể có tình trạng số lượng lớn cá nhân đồng loạt tung tin bịa đặt, tấn công có tổ chức để triệt hạ các doanh nghiệp đầu tàu nhằm phá hoại nền kinh tế.
Vì thế, tôi cho rằng, đã đến lúc cần nhìn nhận vấn đề này không dừng lại ở từng sự việc – doanh nghiệp đơn lẻ. Cần đặt ở tầm “môi trường kinh doanh quốc gia”, gắn với trách nhiệm xã hội và trách nhiệm Nhà nước nhằm mục tiêu bảo vệ môi trường kinh doanh thị trường, bảo vệ cộng đồng doanh nghiệp, bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Vấn đề là việc kiện tụng ở Việt Nam vốn không phổ biến, đặc biệt là trong trường hợp bị vu khống, bịa đặt trên mạng xã hội. Liệu cách làm của Vingroup có quá “cứng” không và có thể gây ra phản ứng ngược không, thưa ông?
Ở nhiều nước, kiện là “chuyện thường ngày ở huyện” nhưng xã hội ta thường “giữ hòa khí làm trọng”, ít khi đi đến tận cùng chân lý, thậm chí kiện còn bị soi chiếu từ góc độ “đạo đức”. Nhưng đất nước đã thay đổi căn bản, hội nhập quốc tế. Mọi thứ cần công khai, minh bạch, rạch ròi, dựa vào tiêu chuẩn, tiêu chí chứ không thể cứ “nghe nói thế” để phán xét, đánh giá cá nhân, doanh nghiệp. Việc khởi kiện các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật sẽ là thông điệp công khai, minh bạch, buộc mọi hành vi sai trái phải được đưa ra ánh sáng. Khi Vingroup dám lên tiếng, nhiều cá nhân, doanh nghiệp khác khi gặp trường hợp tương tự cũng sẽ mạnh dạn nói lên tiếng nói, tự bảo vệ mình.
Việt Nam cần chiến lược quốc gia chống tin giả
Theo ông, đâu là vai trò của Nhà nước trong vấn nạn tin giả hiện tại?
– Chúng ta không thể chấp nhận tình trạng “bó tay” trước những thông tin độc hại. Pháp luật phải bảo vệ cái đúng, bảo vệ môi trường kinh doanh trong sạch để doanh nghiệp làm ăn chân chính có thể phát triển. Những người có âm mưu, hành động sai trái, cố tình gây hại cho cộng đồng và nền kinh tế phải chịu sự trừng phạt thích đáng.
Đặc biệt, với Nghị quyết 68 cùng nhiều chủ trương lớn của Chính phủ, Quốc hội, yêu cầu bảo vệ doanh nghiệp càng trở nên cấp bách và rõ ràng hơn. Trong trường hợp này, tôi cho rằng, Bộ Công an cần sớm vào cuộc điều tra, xử lý, quét sạch các đối tượng tung tin bịa đặt để bảo vệ các doanh nghiệp làm ăn chân chính, tử tế.
Đâu là chiến lược dài hạn để Việt Nam không chỉ chạy theo xử lý vụ việc, mà xây dựng được một “hệ miễn dịch xã hội” chống lại tin giả, thưa ông?
– Theo tôi, có ba trụ cột then chốt. Thứ nhất, môi trường kinh doanh phải tự do, bình đẳng để doanh nghiệp tử tế không bị triệt hạ. Thứ hai, xã hội phải minh bạch, công khai và thông tin đúng đắn được lan tỏa, tạo lá chắn tự nhiên chống lại tin giả. Thứ ba, luật pháp phải nghiêm minh, đặt trên nền công khai, bảo vệ quyền tài sản và quyền cạnh tranh chính đáng.
Việt Nam đi sau nên càng cần tiếp cận theo chuẩn mực quốc tế để có công cụ pháp lý và công nghệ đủ mạnh để xử lý vấn đề trên không gian mạng – vốn rất phức tạp và xuyên biên giới. Đặc biệt, doanh nghiệp Việt đang thể hiện được vai trò toàn cầu, như cách Vingroup đang làm. Bởi thế, chúng ta càng cần cơ chế bảo vệ minh bạch, khách quan và phù hợp thông lệ quốc tế trong vấn nạn ngày càng nguy hiểm là thông tin sai sự thật.
Về phía xã hội, theo ông, chúng ta cần làm gì để không trở thành nạn nhân của tin giả?
– Ngoài ý thức riêng mỗi cá nhân, Nhà nước và các tổ chức xã hội cần tạo cơ chế hỗ trợ giúp người dân nhận diện và phản ứng trước tin giả. Trong “đại dương mạng xã hội”, không phải ai cũng đủ tri thức và sự tỉnh táo để chống lại những hành vi mang động cơ xấu. Vì vậy, cộng đồng cần được tổ chức và bảo vệ để cùng tạo “lá chắn xã hội” trước vấn nạn này.
– Trân trọng cảm ơn ông!
Thuận Hiền
Nguồn: https://stockbiz.vn/tin-tuc/pgsts-tran-dinh-thien-co-the-co-tinh-trang-tan-cong-bang-tin-gia-de-triet-ha-cac-doanh-nghiep-dau-tau/35357745
