Phú Mỹ – Dấu son công nghiệp hóa dầu Việt Nam

Phú Mỹ – Dấu son công nghiệp hóa dầu Việt Nam

Ra đời từ khát vọng tự chủ nguồn phân bón cho nền nông nghiệp nước nhà, Petrovietnam được giao đầu tư Dự án xây dựng Nhà máy đạm Phú Mỹ, sau 3 năm xây dựng Nhà máy được khánh thành và do Công ty Phân đạm và Hóa chất Dầu khí (nay là Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí, PVFCCo – Phú Mỹ) vận hành từ năm 2004. Từ đó đến nay, PVFCCo-Phú Mỹ đã có hơn 20 năm hoạt động hiệu quả, cung ứng hơn 23 triệu tấn phân bón, hóa chất chất lượng cao cho nước nhà, và là biểu tượng sinh động của liên minh công – nông, là niềm tự hào của công nghiệp hóa dầu Việt Nam.

Bước đi mở lối

Gần 30 năm trước, khi những thửa ruộng khắp ba miền còn phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn phân bón nhập khẩu, câu hỏi lớn đặt ra cho nền nông nghiệp Việt Nam là làm sao tự chủ được nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng. Giá cả bấp bênh, nguồn cung phân bón không ổn định khiến an ninh lương thực quốc gia gặp nhiều sức ép.

Trong bối cảnh ấy, năm 2000, Chính phủ quyết định giao Tổng công ty Dầu khí Việt Nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam – Petrovietnam) triển khai một dự án chưa từng có tiền lệ, đó là xây dựng nhà máy sản xuất phân đạm từ khí thiên nhiên đầu tiên ở Việt Nam, thuộc khâu sau của ngành dầu khí. Dự án có tổng mức đầu tư 445 triệu USD, công suất 740.000 tấn urê/năm, được đặt tại khu công nghiệp Phú Mỹ I, với mục tiêu đáp ứng đến 50% nhu cầu urê cả nước.

Dự án Nhà máy được khởi công vào đầu năm 2001, trải qua quá trình xây dựng khẩn trương nhưng cũng rất “chất lượng”, quý 4/2004, Nhà máy đã khánh thành, cho ra thị trường những mẻ ure đầu tiên mang thương hiệu Đạm Phú Mỹ. Đó là thành quả của một quyết sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước, của trí tuệ và đôi tay của người Dầu khí Việt Nam – những con người vốn quen với giàn khoan ngoài biển khơi, nay bước vào lĩnh vực hoàn toàn mới – công nghiệp hóa dầu với một công trình lớn tại đất liền.

Trước đó, vào tháng 3/2003, để chuẩn bị cho công tác tiếp nhận, vận hành và kinh doanh các sản phẩm của Nhà máy, Petrovietnam đã thành lập Công ty Phân đạm và Hóa chất Dầu khí (nay là Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí, PVFCCo – Phú Mỹ). Nhà máy đạm Phú Mỹ, trực thuộc PVFCCo, cũng được thành lập vào tháng 4/2004.

Làm chủ công nghệ

Tiếp nhận Nhà máy từ liên danh nhà thầu quốc tế, đội ngũ kỹ sư, công nhân Việt Nam phải đối diện thách thức không lớ, từ công nghệ phức tạp, yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, môi trường, trong khi hầu hết đều chưa từng tiếp cận với hệ thống sản xuất ure quy mô lớn.

Thế nhưng, với sự đào tạo tốt từ khi Dự án còn đang xây dựng và bằng tinh thần “dấn thân”, những người lao động Petrovietnam đã nhanh chóng học hỏi, nắm bắt từng quy trình, từng thiết bị trên thực tế Nhà máy.

Chỉ sau một thời gian ngắn, tập thể Nhà máy đã làm chủ hoàn toàn công nghệ, quy trình vận hành và bảo dưỡng. Không chỉ vậy, hàng nghìn sáng kiến cải tiến liên tiếp ra đời, tối ưu năng lượng, nâng cao hiệu suất và giúp đây chuyên hiện đại ấy vận hành ổn định, tối ưu suốt hơn hai thập kỷ.

Đến nay, Nhà máy đạm Phú Mỹ đã sản xuất hơn 19 triệu tấn phân bón và hóa chất, thường xuyên vận hành vượt công suất thiết kế từ 10-15%.

Năm 2023, nhà bản quyền công nghệ Haldo-Topsoe (Đan Mạch) đã trao chứng nhận “vận hành xuất sắc” cho Nhà máy, ghi nhận Nhà máy đạm Phú Mỹ là một trong những cơ sở vận hành hiệu quả nhất thế giới với cùng công nghệ (xưởng Amonia vận hành liên tục 464 ngày, xưởng Ure vận hành 277 ngày không ngừng nghỉ, xếp thứ 2 thế giới và vượt xa chuẩn thông thường).

Đó là niềm tự hào không chỉ cho Phú Mỹ mà còn cho cả ngành dầu khí Việt Nam, khẳng định trình độ quản lý – kỹ thuật của người Việt.

Hơn thế, đạm Phú Mỹ không chỉ là một Nhà máy, mà đã trở thành biểu tượng thành công của mối liên minh công – nông, dùng nguồn tài nguyên quý giá của đất nước, sử dụng công nghệ hiện đại, sản xuất ra sản phẩm chế biến sâu để phục vụ cho nông nghiệp nước nhà.

Từ chỗ phải nhập khẩu gần như toàn bộ ure, nay chúng ta đã làm chủ sản xuất, mở rộng sản phẩm, thậm chí xuất khẩu ra nhiều nước cũng như đã phát triển sản xuất thêm các sản phẩm bón hóa chất khác, tiêu biểu như NPK Phú Mỹ (công suất 250.000 tấn/năm); sản phẩm DEF Phú Mỹ Xanh – dung dịch xử lý khí thải động cơ diesel, đáp ứng xu hướng xanh – sạch, thân thiện môi trường.

Nhà máy còn là nơi đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực kỹ thuật cho hàng loạt công trình trọng điểm như: Đạm Cà Mau, Đạm Ninh Bình, Lọc dầu Nghi Sơn,…

Từ nền tảng ấy, Petrovietnam đã mở rộng sang các lĩnh vực khí – điện – đạm – hóa chất, tạo nên những mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị năng lượng – nông nghiệp của quốc gia.

Bền bỉ vượt thời gian

Thông thường, với tuổi đời hơn 20 năm, một nhà máy công nghiệp dễ đối mặt nguy cơ lão hóa thiết bị, sự cố bất thường. Nhà máy đạm Phú Mỹ cũng không thể cưỡng lại quy luật đó, nhưng với sự vận hành, bảo dưỡng tốt, Nhà máy càng qua thời gian, càng chứng tỏ sự bền bỉ.

Bí quyết nằm ở năng lực làm chủ bảo dưỡng tổng thể (BDTT).

Từ chỗ phải phụ thuộc vào chuyên gia quốc tế, nay toàn bộ công tác bảo dưỡng được đội ngũ kỹ sư trong nước tự thực hiện, thậm chí còn chủ động cải tiến, thay thế, giúp tăng hiệu quả và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Hàng loạt sáng kiến, từ cải tiến tháp tổng hợp, thay đổi thiết kế chi tiết nhỏ đến nâng cấp hệ thống điều khiển, đã giúp Nhà máy duy trì trạng thái “khỏe mạnh”, vận hành ổn định, tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng.

Cũng nhờ đó, Nhà máy đạm Phú Mỹ đạt sản lượng kỷ lục gần 920,000 tấn ure vào năm 2022, con số cao nhất trong lịch sử. Tấn ure thứ 15 triệu được sản xuất sớm hơn một năm so với kế hoạch, chứng tỏ đây chuyến không chỉ vận hành đúng công suất mà còn vượt thiết kế trong nhiều năm liền.

Đồng hành cùng nông dân cho mùa bội thu

Từ hạt ure ban đầu, đến nay, Phú Mỹ đã phát triển cả một hệ sinh thái phân bón Phú Mỹ như: NPK công nghệ hóa học, Kali, DAP, SA, phân hữu cơ, phân vi sinh và sản phẩm chuyên biệt cho nông nghiệp đô thị,… Đặc biệt, bộ ba vàng “vô cơ – hữu cơ – sinh học” ra đời không chỉ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng đa dạng, mà còn gắn với xu hướng canh tác bền vững, thân thiện với môi trường.

Điều làm nên sự khác biệt của thương hiệu Phú Mỹ là sự đồng hành cùng nhà nông. Hàng nghìn buổi tập huấn, chương trình “Nhà nông Phú Mỹ”, “Cùng nhà nông vượt khó”,… đã đưa kiến thức kỹ thuật đến tận đồng ruộng, nương rẫy. Bà con không chỉ được cung cấp sản phẩm, mà còn được hướng dẫn sử dụng hiệu quả, áp dụng mô hình canh tác mới, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Nhờ sự đồng hành ấy, phân bón Phú Mỹ hiện diện trên khắp những cánh đồng lúa, vườn cà phê, sầu riêng, góp phần đưa Việt Nam từ một nước thiếu phân bón trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản. Ngay cả trong giai đoạn dịch Covid-19, khi chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy, Nhà máy đạm Phú Mỹ vẫn duy trì sản xuất, kịp thời cung ứng cho thị trường, giữ ổn định giá cả, chia sẻ khó khăn với nông dân.

Hướng đến tương lai xanh

Không dừng ở thành công hiện tại, Phú Mỹ xác định tầm nhìn đến năm 2035, hướng tới trở thành doanh nghiệp phân bón – hóa chất hàng đầu khu vực, mang thương hiệu toàn cầu. Những nghiên cứu về NH3 xanh, phân bón thông minh, giảm phát thải carbon đã và đang được xúc tiến, phù hợp với xu thế năng lượng sạch và nông nghiệp tuần hoàn.

Năm 2024, bộ nhận diện thương hiệu mới “PHÚ MỸ” ra mắt, kế thừa giá trị truyền thống nhưng mang diện mạo hiện đại, thân thiện với môi trường. Đó không chỉ là sự thay đổi về hình ảnh, mà còn là cam kết của Phú Mỹ trong hành trình đổi mới, sáng tạo, vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.

Hơn 20 năm hình thành và phát triển, Nhà máy đạm Phú Mỹ nói riêng, PVFCCo-Phú Mỹ nói chung đã chứng minh một điều: người Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục những công nghệ khó, vận hành hiệu quả những công trình công nghiệp hiện đại, đảm bảo an toàn – bền vững trong suốt hơn hai thập kỷ.

Phú Mỹ hôm nay không chỉ là “hạt ngọc trắng” của Đạm Phú Mỹ, mà đã mang đầy màu sắc phong phú của bộ sản phẩm phân bón và hóa chất Phú Mỹ, tỏa sáng và minh chứng cho trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng của người Việt Nam nói chung và Petrovietnam nói riêng trong hành trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Và trong niềm tin của hàng triệu nông dân, cũng như trong sự tự hào của ngành Dầu khí – nay là ngành Công nghiệp – Năng lượng, Nhà máy đạm Phú Mỹ mãi mãi là dấu son của công nghiệp Việt Nam, được tạo dựng từ chính bàn tay của những con người Petrovietnam.

FILI

– 08:00 16/09/2025